1.
INLEIDING:
Almal van ons ken mense wat verkeerde
besluite in hul lewens geneem het, net om die res van hulle lewe daaroor te
kerm en te kla en alles en almal rondom hulle te verwyt, of gedurig daaroor te
praat en op die ou einde ’n verbitterde ou man of vrou te raak. Aan die
anderkant ken ons sekerlik ook mense wat verkeerde besluite geneem het in hul
lewe, maar nie in ’n "gat van verbittering" bly sit nie, maar eerder die
beste van ’n slegte situasie maak en uiteindelik ver bo sy of haar aanvanklike
omstandighede uitstyg.
Die vraag is, of ons gaan toelaat dat ons
verlede ’n negatiewe of positiewe impak op ons lewe gaan hê. Die groot verskil
tussen hierdie twee moontlikhede, is of ons in ons eie vlees en op sondige
wyse, kies om in die modder te bly lê, of om te kies om ons beproewing met die
hulp van God op te los en agter ons te sit, want sonder Hom kan ons dit nie alleen
doen nie, omdat ons maar gedurig weer sal terug dink aan die verlede met
sondige gedagtes.
Verlede week het ons gesien hoe om ons
beproewing – ons “dorings”, op ’n Bybelse wyse op te los en agter ons te plaas
– ek wil egter net daarop wys, dat pyn en hartseer, nie noodwendig in ’n oogwink soos mis voor die
son sal verdwyn nie. Die verlede bly tog immers ’n realiteit en deel van ons
langtermyn geheue, maar die belangrike is dat ons, ons verlede op ’n Bybelse
wyse sal hanteer en sal toesien dat ons nié in die proses van beproewing,
sondig nie.
’n Nog meer belangrike vraag is egter of
ons toegerus en voorbereid is op toekomstige beproewing, ten einde dit reg te
hanteer wanneer ons daarmee gekonfronteer word – dit is amper soos met mense
wat sukkel om hul gewig op ’n aanvaarbare vlak te hou – “val” jy elke keer daarvoor
om maar net weer ’n lekker vars gebakte wit broodrolletjie met turksvystroop te
eet, al het jy al twee gehad, of het jy ’n “mental make-up” wat elke keer vir
jou sê: Die tydelike genot om ’n derde
rolletjie te neem is net nie die moeite werd wanneer dit opgeweeg word teen die
langtermyn stryd om daardie ekstra kilogram of twee af te skud nie?
Ons moet in gedagte hou, dat :
·
Vandag
se reaksie word môre se gewoonte;
·
Vandag
se keuse word môre se invloed;
·
Vandag
se woede word môre se bitterheid;
·
Vandag
se gedagtes word môre se oortuigings;
·
Vandag
se begeertes word môre se afgode en
·
Vandag
se keuses word môre se gevolge.
Salomo het in Spr.4:23 gesê ~ Wees veral versigtig met wat in jou hart omgaan, want
dit bepaal jou hele lewe.
Wanneer jy jou reaksie op vandag se potensiële doring oorweeg, moet jy in die
gewoonte kom, om altyd eers te vra: Wil ek regtig die gevolge van hierdie of
daardie reaksie, in my hart ronddra?
Paulus sê in 1 Kor.15:3-4 ~ Die belangrikste wat ek aan julle oorgelewer het en
wat ek ook ontvang het, is dit: Christus het vir ons sondes gesterf, volgens
die Skrifte; 4 Hy is begrawe en op die derde dag opgewek, volgens
die Skrifte. Let op
wat hy sê – hy sê ~ Die
belangrikste wat ek aan julle oorgelewer het... – die belangrikste...! Die O.A.V. sê ~ ...In die eerste plek.... Die E.S.V. sê ~ ...of first importance.... C.J. Mahaney is reg wanneer hy sê: Paul simply refused to be pulled away from
the Gospel. The cross wasn’t merely one of Paul’s messages; it was the message.
He taught other things as well, but whatever he taught was always derived from,
and related to, the foundational reality that Jesus Christ died so that sinners
would be reconciled to God. Presies dít moet ook ons uitgangspunt wees;
presies dít moet ook ons denkpatrone wees; presies dít moet ook ons optrede
wees – die kruis van Jesus Christus moet ook ons boodskap wees – moet die
spilpunt wees waar rondom ons besluit hoe ons reageer op die “dorings” wat oor
ons pad mag kom.
Ons vind genadiglik verskeie beginsels in
die Woord om ons te help om beproewing te hanteer en dan spesifiek ook daardie
beproewinge wat oor ons pad kom waar ons nie die omstandighede oor onsself
gebring het nie, maar waar ons nogtans verkeerd gereageer het – sulke verkeerde
optrede kan óf reg hanteer word en ons in ’n nóg beter verhouding met Jesus te
staan bring, óf ons kan só fokus op die seer van die verlede wat deur andere
veroorsaak is, dat ons onbybels daarop reageer.
Onskuldig
|
||||
Jou Reaksie… |
||||
Jou Reaksie…
|
|
(Jy bring nie jou omstandighede oor jouself nie, maar jy reageer nogtans verkeerd)
|
Wanneer ons na hierdie "blok"
kyk, moet ons besef dat dit nooit maklik
is om jou foute of sonde te erken wanneer daar teen jou gesondig is nie – om
egter op ’n punt te kom waar jy jou foute, sonde en tekortkominge erken, is ’n
reuse stap vorentoe, want God gebruik juis dít om jou verhouding met Hom nog
verder te ontwikkel – ons moet dus die vermoë ontwikkel om eerlik te erken
wanneer ons gefaal het. Ons moet leer om ten minste ses vrae te vra oor hoe ek
gereageer het op iemand se sondige optrede teenoor my:
·
Eerstens
moet ek myself afvra of ek kwaad met kwaad vergeld het?
·
Tweedens,
het ek bitterheid teenoor God ontwikkel?
·
Het
ek ’n onbybelse siening van ander mense ontwikkel?
·
Het
ek ’n onbybelse siening t.o.v. myself gevorm?
·
Moet
ek die persoon konfronteer wat teen my gesondig het en indien wel, het ek?
·
Indien
jy die ander persoon gekonfronteer het, wat teen jou gesondig het, het jy hom
vergewe indien hy jou om vergifnis gevra het?
2. KWAAD
MET KWAAD VERGELD:
Kom ons kyk na die eerste vraag hier, nl.
het jy kwaad met kwaad vergeld en daarvoor wil ek hê ons moet na Rom.12:17-21
blaai ~ Moenie kwaad met kwaad vergeld nie.
Wees goedgesind teenoor alle mense. 18 As dit moontlik is, sover
dit van julle afhang, leef in vrede met alle mense. 19 Moenie self
wraak neem nie, geliefdes, maar laat dit oor aan die oordeel van God. Daar
staan immers geskrywe: “Dit is my reg om te straf; Ék sal vergeld,” sê die
Here. 20 “As jou vyand honger is, gee hom iets om te eet; as hy
dors is, gee hom iets om te drink; want deur dit te doen, maak jy hom vuurrooi
van skaamte.” 21 Moet jou nie deur die kwaad laat oorwin nie, maar
oorwin die kwaad deur die goeie.
Uit
hierdie gedeelte is dit baie duidelik dat Paulus veronderstel dat ons deur
andere benadeel sal word, maar die vraag is hoe ons dit gaan hanteer? Om kwaad
met kwaad te vergeld is verkeerd, trouens Paulus sê net die teenoorgestelde,
nl. dat ons goedgesind moet wees teenoor alle mense. Die mens se natuurlike
reaksie is om iemand terug te betaal as hy te na gekom word – selfs al is dit
net ’n kyk en erger nog, al is dit net wraak gedagtes, maar vergeld wil die
mens vergeld! Die Woord is egter baie duidelik daaroor dat ons nooit mag
vergeld nie – nooit nie! Ook nie deur handgebare of bose gedagtes wanneer ’n
taxi skielik voor jou stop nie – nooit nie! Weerwraak is in die eerste plek ’n
hartsgesindheid.
Ons
moet egter daarop let, dat dit nie beteken dat iemand wat teen jou gesondig
het, in alle gevalle verontskuldig moet of hoef te word nie. Seksuele misbruik,
moord, diefstal, oortreding van die landswette, ens. is bv. sake wat gevolge
móét dra. Die sleutelvraag wat egter hier gevra moet word, is wat my motief met
die aanmelding van so ’n misdaad is? Is dit ’n begeerte om God te behaag, of is
dit ’n geval van ’n oog vir oog? Dit is waarom Paulus in v.18, hierdie woorde
skryf ~ ... As dit moontlik is, sover dit van
julle afhang, leef in vrede met alle mense. Dit maak m.a.w. nie saak wie wat doen nie, ons moet die
vrede handhaaf deur nie op dieselfde wyse (of erger) op te tree as die ander persoon nie.
In
v.21 sê Paulus ~ Moet
jou nie deur die kwaad laat oorwin nie, maar oorwin die kwaad deur die goeie. Die woord "oorwin" is in
die Grieks, νικάω (nikaō). Hierdie is ’n militêre uitdrukking en
beteken letterlik om seëvierend te wees, of om in oorwinning te staan. God wil
hê dat die bose oorwin sal word deur goeie dade. As jou vyand bv. honger is,
moet jy hulle voed. As hy dors is, bied hom iets aan om te drink. Die probleem
is dat die meeste van ons nie met welwillendheid reageer wanneer ons
gekonfronteer word met onaangename, of bose optrede van ander nie.
Indien
jy nou sou sê dat dit nie maklik is om so op te tree nie, moet ons in gedagte
hou dat Paulus in die eerste 11 hoofstukke van die Romeinebrief verduidelik dat
a.g.v. die afgehandelde werk van Christus aan die kruis, dit moontlik gemaak is
vir ons om vergifnis van God die Vader te ontvang en om een te word met
Christus Jesus se dood en opstanding. Die klimaks van Paulus se verduideliking
vind ons in vv.1-2 van Rom.12 ~ En
nou doen ek ’n beroep op julle, broers, op grond van die groot ontferming van
God: Gee julleself aan God as lewende en heilige offers wat vir Hom aanneemlik
is. Dit is die wesenlike van die godsdiens wat julle moet beoefen. 2Julle
moenie aan hierdie sondige wêreld gelyk word nie, maar laat God julle verander
deur julle denke te vernuwe. Dan sal julle ook kan onderskei wat die wil van
God is, wat vir Hom goed en aanneemlik en volmaak is. Die implikasie van hierdie verse is
dat ons in Christus is en daarom beskik ons oor die krag om enige iets te doen
wat die Woord van ons vereis, al is dit hoe
moeilik en dit impliseer dus dat ons nie op dieselfde wyse hoef te
reageer as wat die wêreld op die bose, of teen mense wat ons te na kom, reageer
nie.
3. BITTERHEID
TEENOOR GOD:
Kom
ons kyk na die tweede sondige optrede wat ons kan begaan wanneer daar teen ons
opgetree word en ons sondig reageer en dit is bitterheid teenoor God.
Wat is bitterheid? ’n
Kort definisie hiervoor sou kon wees: Bitterheid
is woede wat na binne gekeer is. Sommige mense het bitterheid op hulle
gesigte geskryf en wanneer hulle praat bevestig hulle woorde en
gesigsuitdrukkings, dít wat in hulle harte leef! Hoe gebeur dit dat mense so
raak? Ons kan maar net weer na die verhaal van Naomi verwys en spesifiek na
haar bitterheid teenoor God wat by haar posgevat het na haar swaarkry in Moab –
swaarkry wat sy nie oor haarself gebring het nie, maar wat sy verkeerd en
sondig hanteer het – ons "tweede blokkie" het haar verlede geword,
trouens dit het deel van haar totale wese geword.
A.W.Tozer het in sy boek
"The Knowledge of the Holy", die volgende gesê: ...what comes into our minds when we think about God is the most
important thing about us. Toe Naomi terug kom in Bethlehem het sy vir die
vrouens wat haar herken het gesê ~ Moet
my asseblief nie meer Naomi noem nie, noem my Mara, want die Almagtige het die
lewe vir my baie bitter gemaak. 21My lewe was vol toe ek hier weg
is, maar die Here het my leeg laat terugkom. Waarom noem julle my nog Naomi?
Die Here het dan teen my gedraai, die Almagtige het ’n ramp oor my gebring (Rut 1:20-21). Naomi het gekies om bitterheid
teenoor God te koester.
Die Hebreërskrywer sê in
Hebr.12:15 ~ ...en pas op dat niemand in die genade van God veragter
nie; dat geen wortel van bitterheid opskiet en onrus verwek en baie hierdeur
besoedel word nie.
Gal. 5:19-21 is baie duidelik daaroor dat bitterheid, deel is van ’n sondige
natuur en dan gaan Paulus voort in v.21b deur te sê ~ ...Wie
hom aan sulke dinge skuldig maak, sal nie die koninkryk van God as erfenis
verkry nie.
Bitterheid is dus iets wat ons ernstige aandag verg en wat ons so gou as
moontlik met wortel en tak uit ons lewe moet verwyder.
4. ONBYBELSE SIENING VAN MENSE:
Derdens
moet ons onsself afvra of ons die korrekte siening van mense het – beskik ons
oor ’n Bybelse siening van mense? Jesus sê ondubbelsinnig in Matt.23:37-40 dat
ons, ons naaste moet liefhê – die probleem is dat sommige mense sukkel om diegene
wat hulle te na gekom het, lief te hê. Byvoorbeeld, sommige vrouens wat deur
hul mans mishandel is, se reaksie daarna is: Alle mans is so. A.g.v. hul ervaring, ervaar hulle probleme om op
’n normale wyse, interaksie met mans te hê. Om mense so oor dieselfde kam te
skeer is sonde. Daarenteen moet ons kies om almal lief te hê (1Kor.13:1-4), al was jy mishandel, of finansieel
"ingeloop", of wat ook al – God skenk aan Sy kinders die vermoë om
lief te hê, as ons maar net vra daarom en dit in opregtheid najaag – m.a.w. as
ons ernstig daaroor is om ons te bekeer, sal God ons help om ons naaste en ons
vyande lief te hê.
5. ONBYBELSE SIENING VAN JOUSELF:
Baie keer word
afbrekende woorde oor ons, deur andere geuiter – Spr.18:21a sê ~ Die tong het mag oor dood en lewe. Ons kan nie ander mense se
kommentaar oor ons beheer nie, maar ons kan kies om dit wat gesê word te glo
en/of deel van ons lewe te maak en daarvolgens op te tree en derhalwe ’n
onbybelse siening van onsself te ontwikkel, of ons kan kies om dit nié te glo
nie en nié op dieselfde wyse oor onsself te dink nie.
Dit is
wel so dat ons nie maar net die impak van sulke woorde teen ons kan negeer, of
ontken nie – woorde soos toe ons dalk op skool gesukkel het en ’n onderwyser
vir jou gesê het dat jy "stupid" is (ek kan
onthou hoe my boekhou onderwyser eenkeer wat ek voor die skryfbord gestaan en
sukkel het met ’n rekeningkundige probleem, my beenhare getrek het en
terselfdertyd vir my gesê het: "Kom van der Waltjie, jou broer kon dit
doen" – vandag, 45 jaar later onthou ek dit nog so helder soos daglig!). Ons moet egter leer om sulke (ook
nou by nabaat) opmerkings
te evalueer teen dit wat God van óns sê. Dit is wat Paulus bedoel het, toe hy
in Rom.12:3 gesê het ~ Kragtens die
genade wat aan my gegee is, sê ek vir elkeen van julle: Moenie van jouself meer
dink as wat jy behoort te dink nie. Nee, lê jou liewer daarop toe om beskeie te
wees in ooreenstemming met die maat van geloof wat God aan elkeen toebedeel het. God kan en wil elkeen van ons help
om onbybelse uitsprake oor ons en ook onbybelse denkpatrone t.o.v. onsself, te
vervang met gedagtes wat waar en rein is - dink bv. maar net aan Gen.1:26-27
wat leer dat ons na die beeld van God geskape is! Laat dit jou nie in
verwondering staan nie? Ek na die beeld van God geskape! Ons het die Heilige
Gees as Trooster ontvang (Joh.14:16, 26). Luister net na hierdie pragtige
waarheid ~ God het ons gemaak wat ons nou is:
in Christus Jesus het Hy ons geskep om ons lewe te wy aan die goeie dade
waarvoor Hy ons bestem het
(Ef.2:10)
– en nog vele meer.
Gaan sit dus vir 'n verandering net
bietjie stil en dink mooi na oor hoe God jou "deur die bloed van Jesus
Christus" beskou - wie sien Hy? Wat sien Hy? Ons mag nie 'n verkeerde
siening; 'n negatiewe; 'n afbrekende siening van onsself hê nie - dit is sonde!
6. KONFRONTASIE VAN OORTREDER:
’n Baie belangrike vraag
waarop ons ’n antwoord moet vind, is of ons diegene wie teen ons gesondig het,
moet konfronteer daaroor al dan nie?
Daar
is ’n paar dinge wat ons in gedagte moet hou wanneer ons hierdie vraag
beantwoord.
·
Ons
moet eerstens besef dat ons nie van volwassenes wat as kinders misbruik,
afgetakel, verneder, of wat ook al was, kan verwag om soos volwasse gelowiges op
te tree nie en daarom steek hierdie gebeure in ’n kind se gemoed vas en het dit
’n impak op sy lewe en kan so ’n kind nie altyd die "oortreder" konfronteer
nie omdat dit te lank terug gebeur het, terwyl so ’n persoon eintlik gekonfronteer
moet word.
·
Konfrontasie
is ’n baie belangrike Bybelse beginsel. Die baie bekende Matt.18 is baie
duidelik hieroor en dan spesifiek v.15 ~ As jou broer verkeerd opgetree het teen jou, gaan wys hom tereg waar julle
eenkant alleen is. As hy na jou luister, het jy jou broer teruggewen. Baie gelowiges reageer op sonde teen
hulle, deur dit te ignoreer; of so ’n broer net af te sny; of oor so ’n persoon
te begin skinder; ens. Sulke reaksies word "items" in ons
"tweede blok" en dit raak al moeiliker (soos wat
die tyd aanstap) om die
oortreder te konfronteer.
Dit is wel belangrik dat jy elke situasie biddend en
individueel moet beoordeel ten einde te sien óf dit hanteer moet word en indien
wel, hóé dit hanteer moet word. Dit is ook
belangrik dat die stappe in Matt.18 nagevolg sal word, wanneer jy iemand
konfronteer en die persoon nie Bybels optree nie. Indien jy gewillig is om
volgens Matt. 18 op te tree, kan jy met vertroue die woorde van Joh.7:17 vir jouself
toe-eien ~ As iemand
gewillig is om die wil van God te doen, sal hy weet of hierdie leer van God af
kom, en of Ek uit my eie praat.
Wat doen jy as jy iemand
nié kan konfronteer nie (bv. uit die verre verlede)? Jy moet die saak biddend voor die
aangesig van die Here bring en vergifnis teenoor daardie persoon uitspreek en
ook vergifnis vra vir jou (dalk jarelange) bitterheid en onvergenoegdheid en
ongelukkigheid oor die persoon se optrede teenoor jou. Wanneer dit gedoen is,
dank jy die Here vir die feit dat jy in Hom ’n nuwe skepsel is en nie meer die
persoon wat jy was toe jy te na gekom is nie.
’n
Ander vraag wat ons moet oorweeg, is wanneer ons wel iemand gekonfronteer het,
maar wat nie vir ons om vergifnis gevra het nie. Daar is een kort antwoord op
so ’n vraag: Ons gesindheid moet ten spyte van hul onbybelse optrede steeds een
van vergifnis en liefde wees – ons moet vergewe al vra hul nie om vergifnis
nie. Ons reaksie moet dus dié van Jesus wees toe Hy aan die kruis gehang het ~ Toe sê Jesus: “Vader, vergeef hulle, want hulle weet
nie wat hulle doen nie!”
(Luk.23:34).
7. HET EK VERGEWE INDIEN DAAROM GEVRA?
Jesus praat gereeld oor
die belangrikheid daarvan om andere te vergewe – so sê Hy bv. in Luk.17:3-4 ~ Wees dus self op julle hoede. “As jou broer verkeerd
optree, berispe hom; en as hy berou kry, vergewe hom. 4Selfs as hy
sewe maal op ’n dag verkeerd optree teen jou en sewe maal na jou toe terugkom
en sê: ‘Ek is jammer,’ moet jy hom vergewe.”
Die laaste vraag wat jy,
jouself dus moet afvra ten einde te weet hoe jy die verlede "op sy plek moet
sit" – daardie verlede waar mense verkeerd teen jou opgetree het en waar jy
ook verkeerd opgetree het, is om te vra of jy mense uit die verlede vergewe het
wat jou om vergifnis gevra het? Indien jy nie bereid is om te vergewe nie, is
jou voorland "blok 2" (sien diagram) en sal jou doring met jou wees tot jy
bereid is om diegene wat om vergifnis gevra het, se belydenis te aanvaar – ons
kan en mag net eenvoudig nie mense wat om vergifnis vra, se belydenis weier nie
– hoe kan ons ooit verwag dat die Vader ons moet vergewe as ons nie bereid is
om andere te vergewe nie? Mark.11:25 verskaf hier aan ons ’n baie duidelike antwoord
~ En wanneer julle staan om te bid, en
julle het iets teen iemand, vergewe hom; dan sal julle Vader wat in die hemel is, julle ook
julle oortredings vergewe.
Die implikasie van hierdie vers, is dat ons vergifnis afhang van ons
gewilligheid om andere te vergewe wat teen ons oortree! Hierdie feit behoort
genoegsame rede vir ons te wees om seker te maak dat ons tweede blok
"skoon gemaak sal word"!
8. AFSLUITING:
Dit wat ek vandag met julle gedeel het, is voorwaar nie maklik nie, maar
indien ons na die beeld van God geskape is en as ons onsself gelowiges noem wat
hervorm is na die beeld van Christus, moet ons soos Christus optree. Paulus
leer ons in Ef.4:24, dat ons ~ ...as nuwe mense (moet lewe) wat
as die beeld van God geskep is: en daarom moet ons volkome volgens
die wil van God (lewe) en heilig (wees).
[1] Boodskap deur
Kobus van der Walt te Vaaldriehoek
Gereformeerde Baptistegemeente (Meyerton) - Sondag, 13 Mei 2012