Vir Oudio-opname van Preek - sien regs bo op Spyskaart en volg verlangde skakel
1. INLEIDING:
1. INLEIDING:
Wanneer ons na ons eie lewe kyk, maar
ook na dié van andere, sien ons dat alles in ons lewe nie altyd uitwerk soos
wat ons dit graag sou wou hê nie en wanneer dit gebeur, is daar dikwels en
begryplikerwys, teleurstelling, in ʼn mindere of meerdere mate.
Die kleinprofeet, Sagaria het by
uitnemendheid vir sulke mense geskryf en in sy profesie, bied hy troos vir
elkeen wat teleurstelling ervaar het, of dalk steeds ervaar. Die troos wat
Sagaria bring, is om mense na God toe te wys. Wat die Here doen, is anders,
maar altyd beter as wat mense doen en dit moet ons altyd in gedagte hou as ons
deur Sagaria werk en wanneer ons teleurstelling ervaar.
Ek wil dan dat ons begin met die
profesie van Sagaria. Ons kan hierdie boek in drie dele verdeel:
·
Sagaria 1-8: Hierdie gedeelte vorm die
eerste deel van die boek en dit handel oor bekering, vertroue en verlossing.
Hierdie deel bestaan uit ʼn oproep tot bekering en agt naggesigte, gevolg deur ʼn
aantal profesieë van algemene aard.
·
Sagaria 9-11: In hierdie gedeelte val die
klem op die Messias wat seën en oorwinning verskaf – troosvolle woorde dus wat
tot die volk gerig word.
·
Sagaria 12-14: Hierdie derde gedeelte
handel hoofsaaklik oor die “eindtyd” wat op hande is en bevat ʼn boodskap van
troos vir die volk.
Ons kan verder ook vyf hooftemas
onderskei in hierdie boek:
·
Die soewereiniteit
van God;
·
God se onbuigbare en
regverdige oordeel oor sonde;
·
God se wonderbaarlike
en onuitspreeklike liefde;
·
Die noodsaak daaraan
om in die regte verhouding met God te staan en
·
Die koms van die
Messias.
Daar is Skrifkritici wat reken dat
Sagaria net die eerste 8 hoofstukke van hierdie boek geskryf het, maar sonder
om in teologiese redenasies te verval oor die outentisiteit al dan nie van die
laaste ses hoofstukke, kan ek net sê dat
daar algemeen aanvaar word en gegrond op baie goeie teologiese beredenering,
dat die laaste wel deur Sagaria geskryf is – net
later as die eerste gedeelte.
2.
HISTORIESE AGTERGROND:
Gepraat van "later", wanneer
het Sagaria opgetree as profeet. Ten einde dit te beantwoord moet ons na die
geskiedkundige agtergrond kyk waarteen hierdie profesie afspeel.
Die Persiërs
o.l.v. Kores die Grote het in 550 v.C. die Ryk van die Perse tot stand gebring
en in slegs twee dekades (559-539 v.C.)
bykans die hele Nabye Ooste geannekseer, die laaste gebied om voor Kores te
val, was die Babiloniese Ryk waarheen duisende Israeliete
vroeër weggevoer was (o.a.
Daniël).
Omdat Juda onder beheer van die Babiloniese Ryk gestaan het, was hulle nou
outomaties ook onder die heerskappy van die Persiërs.
Kores het 'n beleid van
verdraagsaamheid teenoor die oorwonne mense ingestel, ten einde hulle
goedgesindheid te verkry en een van die dinge wat hy toegelaat het, was dat die
onderskeie volke hul tempels kon herbou. Ons weet dat die Israeliete
se tempel in 586 v.C. deur die Babiloniërs
vernietig is, maar nou het hulle die geleentheid
gekry om dit te herbou. Ons het ook al meer kere vantevore gesien dat die
tempel die sentrale punt van die Israeliete se totale lewe uitgemaak het, want
dit is daar waar hulle God ontmoet het en dit is daar waar hulle kon ervaar dat
hulle sonde vergewe word deur die offers wat in die tempel gebring is.
Met
hierdie gebeure sien ons dat 'n baie interessante profesie van Jeremia, wat
ongeveer 110 jaar vantevore gebring is, nou in vervulling gekom het - Esra
1:1-4 ~ In die eerste regeringsjaar van koning Kores
van Persië is die belofte vervul wat die Here by monde van Jeremia uitgespreek
het: die Here het koning Kores van Persië laat besluit om dwarsoor sy ryk ’n
proklamasie te laat afkondig. Die proklamasie, wat ook skriftelik was, het soos
volg gelui: 2“Koning Kores van Persië maak bekend: Die Here die God
van die hemel het al die koninkryke van die aarde aan my gegee. Hy het my
beveel om vir hom ’n tempel in Jerusalem in Juda te bou. 3Enigiemand
onder julle wat aan sy volk behoort—mag sy God by hom wees—mag na Jerusalem in
Juda toe gaan en die tempel gaan bou vir die Here die God van Israel. Hy is God
in Jerusalem. 4Elkeen wat van dié volk nog oor is, waar hy ook al
tydelik gewoon het, moet deur die mense van sy omgewing voorsien word van die
nodige silwer, goud, gebruiksgoed en vee, tesame met ’n vrywillige gawe vir die
tempel van God in Jerusalem.”
Die
Israeliete het nie alleen Kores se edik gesien as 'n politieke skuif nie, maar
ook 'n ingrepe deur die Here en die vervulling van Jeremia se profesie.
Kores het verder toegelaat dat van die
ballinge in o.a. Babilon kon terugkeer na hulle tuislande ten einde 'n sterker front
aan die westekant te kon vorm om die Ryk teen Egipte te beskerm
– duisende Israeliete en
dan spesifiek van die stamme van Juda en Benjamin keer terug na Jerusalem en
omgewing ten einde die tempel te herbou. Sesbassar (Esra
1:7-11) word deur Kores (Cyrus)
aangestel
as eerste goewerneur in Juda en hy kry opdrag van Kores om ook al die goud en
silwer wat deur die Babiloniërs weggevoer was, terug
te neem na Jerusalem. Ons sien in Esra 5:16 dat die fondasies vir die tempel
kort na die terugkoms van die ballinge, gelê
is (in 537 v.C.), maar nie lank daarna nie, het alle
werk, a.g.v. interne en eksterne faktore (o.a. baie hoë
belasting wat betaal moes word) opgehou
en vir die volgende sewentien jaar het daar bykans niks gebeur nie.
Gedurende hierdie sewentien jaar het
baie dinge op politieke terrein gebeur en is Kores vermoor en het sy seun by
hom oorgeneem, maar ook hy het na slegs na 8 jaar gesterf en is Darius I as
keiser aangestel. Toe hy bestuur van die Ryk oorgeneem het, was alles in chaos
en het hy o.a. die Ryk in 22 distrikte, of satrapye verdeel met 'n satrap of
goewerneur aan die hoof van elke satrapy. 'n Afstammeling van Dawid, met die
naam van Serubbabel, is in 520 v.C.
deur Darius aangestel as die satrapy vir Juda. Gedurende hierdie tyd het die
herbou van die tempel weer in alleryl begin en spesifiek onder die leierskap
van Serubbabel en Josua die hoëpriester.
Die aktiewe profete gedurende hierdie tyd was Haggai en Sagaria (Haggai
1:1,14 en Esra 3:8-11). Die tempel is uiteindelik gedurende
Februarie 515 v.C. voltooi.
Die volgende 65 jaar, tot en met 449
v.C. was egter stormagtige jare met verskeie oorloë
tussen die Persiese Ryk en die Griekse Ryk, asook Egipte en Babilon wat hul
onafhanklikheid van die Persiese Ryk, met soms gewelddadige opstande, geëis
het. Te midde van al hierdie woelinge in die Persiese Ryk, het mense van Juda
en Jerusalem, finansieel baie swaar gekry en was hulle verder ook polities
gefrustreerd en sosiaal verdeeld. Dit is gedurende hierdie stormagtige jare
tussen 539 en 449 v.C. dat die Jode ʼn “teologiese bril”
nodig gehad het om perspektief te kry op hulle situasie en dit is dan gedurende
hierdie periode dat Sagaria geroep is om m.b.v. ʼn teologiese
boodskap, perspektief en hoop
aan
sy volk te gee.
3.
WIE WAS SAGARIA?
Net kortliks: Wie was
Sagaria? Daar was ongeveer 30 mense in die Ou Testament met die naam Sagaria –
watter een van hierdie klomp was die profeet van wie ons hier praat? Ons sien
in vers 1 van Sag.1 dat hy homself bekendstel as die... seun van van
Berekja, seun van Iddo. Verskeie verwysings in Sagaria dui aan dat hy uit ʼn Joodse priesterlike
familie kom wat ook uit ballingskap uit Babilon terug gekeer het na Jerusalem. Daar
is ook aanduidings dat hy dalk ʼn priester was voor hy geroep was om op te tree
as profeet, maar dit kan nie onomwonde bewys word nie.
Sy eerste
profesie is op 27 Oktober 520 v.C. gebring – dit was enkele weke nadat die
profeet Haggai, die Judeërs oortuig het om die bou van die tempel voort te sit.
Sagaria se profesieë is oor ʼn tydperk van drie jaar gebring. Sagaria en Haggai
het gelyktydig opgetree as profete en beide was geroep om die volk uit te daag
en te motiveer.
4.
SKRIFLESING:
Sag.1:1-6 ~ In die agste
maand van die tweede regeringsjaar van Darius het die woord van die Here gekom
tot die profeet Sagaria seun van Berekja, seun van Iddo: 2Die toorn van die Here het oor julle
voorvaders losgebreek. 3En nou moet jy vir jou volk sê: So sê die
Here die Almagtige: Bekeer julle tot My, sê die Here die Almagtige, dan sal Ek
weer by julle wees, sê die Here die Almagtige. 4Moenie soos julle
voorvaders wees nie. Die profete van vroeër het hulle aangespreek en gesê: “So
sê die Here die Almagtige: Bekeer julle van julle slegte lewe en julle slegte
dade!” Maar hulle was ongehoorsaam, hulle het hulle nie aan My gesteur nie, sê die
Here. 5Waar is julle voorvaders nou? En die profete? Leef húlle vir
altyd? 6Het die uitsprake, die voorskrifte wat Ek my dienaars die
profete laat maak het, dan nie julle voorvaders ingehaal nie? Hulle moes erken:
Die Here die Almagtige het met ons gedoen wat Hy Hom voorgeneem het om met ons
te doen, presies volgens ons lewe en ons dade.
5.
OPROEP TOT BEKERING:
Hierdie eerste profesie van Sagaria
word in 520 v.C. gebring in Jerusalem en dit word gerig aan die ballinge wat
uit Babilon terug gekeer het. ʼn Mens kan hierdie profesie amper beskou as ʼn
“intreepreek” soos wanneer ʼn predikant nuut in ʼn gemeente kom en hy sy eerste
preek lewer en hierdie “intreepreek” van Sagaria is ʼn oproep tot bekering. Die
feit dat die profeet se “intreepreek” ʼn bekeringspreek was, laat ʼn mens sterk
herinner aan Jesus se “intreepreek” wat ook ʼn bekeringspreek was – die
somtotaal van Jesus se boodskap vind ons in Mark.1:15 ~ Die tyd het aangebreek, en die koninkryk van God het naby gekom. Bekeer
julle en glo die evangelie.
In die geval van Sagaria is die teks
van sy boodskap wel bekend aan die Judeërs, want die teks is hulle eie
geskiedenis. Hierdie geskiedenis van die volk van God, is ʼn tragiese
geskiedenis, want dit wys keer op keer daarop dat hulle voorvaders nie
geluister het na die waarskuwings en oproepe van die Here se profete nie en die
gevolg daarvan was God se oordele en hier was die jongste oordeel nog vars in
die geheue van die volk – die ballingskap na Babel.
As ʼn mens die gemoedstoestand van die
volk in ag neem, op hierdie stadium dat Sagaria sy eerste profesie (of
“intreepreek” as jy wil) bring, nl. dat hulle moedeloos is – dat
hulle finansieel baie swaar kry en dat hulle ook polities
gefrustreerd en sosiaal verdeeld is, sou ʼn mens verwag dat
God ʼn bemoedigende boodskap aan hulle sou bring, maar in plaas van bemoediging,
is dit ʼn kort en kragtige oproep tot bekering ~ En nou
moet jy vir jou volk sê: So sê die Here die Almagtige: Bekeer julle tot My, sê
die Here die Almagtige (v.3a).
Voor daar enige beloftes, of
bemoedigende visioene oor die toekoms gebring word, ontvang Sagaria die opdrag
om ʼn boodskap van bekering te preek. Die boodskap van hoop sal nog kom, maar
eers nagenoeg vier maande later. Nou is dit eers tyd dat die volk hulle self
moet ondersoek; hulle moet hulle bekeer en hulle opnuut hertoewy aan die
verbondsbeloftes.
Hierdie oproep tot bekering begin met
die profeet wat die volk se aandag vestig op hulle volk se geskiedenis van
ontrou teenoor die Here en dit sluit die huidige geslag in. Sagaria sê in v.2
dat vorige geslagte, kort-kort die toorn van die Here op hulle hals gehaal het.
In die oorspronklike teks word die woord vir toorn [קֶצֶף, קֶצֶף [qetseph /keh·tsef/]] twee keer gebruik.
Die ESV vertaal dit met ~ The Lord was very angry.
Omdat Hebreeus in baie gevalle baie moeilik is om te vertaal het die vertalers
van die ESV die tweede woord vir “kwaad”, vertaal met “baie” – die
Here was baie kwaad – daar staan dus
eintlik in die oorspronklike Hebreeuse teks, dat die Here kwaad, kwaad was vir hulle
voorvaders.
Jare se afgodediens, sinkretisme, vals
aanbidding, morele mislukkings, die uitbuiting van armes, alliansies met die
vyand wat God nie goedgekeur het nie en korrupte leierskap, het God se geduld
tot by ʼn breekpunt gebring. Sagaria se oproep tot die volk is om te doen wat
hulle voorvaders nié gedoen het nie – bekeer julle!
In v.3 stel Sagaria dit nog duideliker
aan sy toehoorders ~ Bekeer julle tot My, sê die Here die Almagtige,
m.a.w. die volk moet hulle tot God wend, of terugkeer na die Here. As ons na
die historiese konteks kyk, dan sou die volk se terugkeer na die Here, begin
met ʼn toegewyde herbou van die tempel.
As ʼn mens na v.3 kyk, kan jy baie
maklik sê dat bekering en/of ʼn terugkeer na die Here ʼn eerste aksie van die
mens se kant vereis, maar dit is glad nie wat hierdie vers sê nie, want dit is
eerder ʼn reaksie wat van die mens se kant geneem moet word, nádat die Here die
inisiatief geneem het en eerste met hulle gepraat het. V.3 begin tog immers met
die Here wat aan die woord is en dit is deurgaans die geval in die Woord van
God – Hy neem altyd die inisiatief eerste, waarop ons dan moet reageer. Dit is
dan presies wat hier gebeur – die Here kom eerste na die volk toe; Hy neem die
inisiatief en praat met die volk deur Sagaria.
Ons moet ook daarop let dat hierdie
bekering ʼn verhoudings-optrede of –daad is, want die Here sê aan Sy volk, draai
om en kom terug na My toe. Iemand wat nie in ʼn verhouding met die Here staan
nie, kan nie na Hom terugkeer nie. Dit gaan dus nie in die eerste plek oor die
regstel van sonde nie, maar dit gaan in die eerste en laaste plek oor die
herstel van ʼn gebroke verhouding en in hierdie geval tussen Israel se
Verbondsgod en Sy verbondsvolk. As gevolg van die sonde wat die volk begaan
het, het daar ʼn breuk in die verhouding plaasgevind. Is dit nie presies wat
gebeur wanneer twee mense in ʼn verhouding staan en die een tree sondig op nie –
daar vind ʼn breuk in die verhouding plaas en dit is presies dieselfde met ons
en met die Here, met dié een verskil en dit is dat dit altyd ons is wat die
sonde begaan – ons is dus altyd die oorsaak van die breuk in die verhouding
tussen ons en die Here. Hierdie feit blyk ook duidelik uit v.4, waar ons sien
dat die volk se voorvaders nie in die eerste plek gesondig het deur verkeerde
praktyke aan te hang en hulle eie koppe te volg nie, maar omdat hulle die
verhouding tussen hulle en God geskaad het, deur nie na Hom te luister nie ~ Maar hulle was ongehoorsaam, hulle het hulle nie
aan My gesteur nie, sê die Here (v.4b).
6.
WAARSKUWING:
Vers 4 sê dus dat die volk nie net hul
terugdraai na God moet betoon deur die herbou van die tempel nie, maar primêr
deur ʼn hartsverandering te ondergaan en hul persoonlike verhouding met die Here
te herstel, m.a.w. om weer opnuut in ʼn verbondsverhouding met Hom te staan en
nie bloot net deur uiterlike rituele, soos die herbou van die tempel nie. Die
bou van die tempel moet bloot net die vrug van hul hartsverandering wees. Dit
is presies dieselfde met ons – ons verhouding met die Here word nie bewys deur
uiterlike goeie werke, gebruike en rituele nie, maar deur bekering – deur ʼn
besnede hart.
Verse 3-6a rig ʼn baie ernstige
waarskuwing tot die volk: Indien hulle, hulself nie bekeer nie, wag dieselfde
oordeel op hulle as wat hul voorgeslag getref het. Die voorgeslagte het nie die
verbondsverhouding tussen hulle en God reggestel nie en het uiteindelik na vele
waarskuwings en heel party geslagte, die volle mag van God se oordeel ervaar.
Die barmhartige en genadige en liefdevolle God se geduld het uiteindelik
opgeraak ~ 5Waar is julle voorvaders nou? En die profete? Leef
húlle vir altyd? 6Het die uitsprake, die voorskrifte wat Ek my
dienaars die profete laat maak het, dan nie julle voorvaders ingehaal nie?
(vv.5-6a).
Wat was die gevolg van hierdie verbondsbreuk?
Die noordelike koninkryk (genaamd Israel of soms ook Efraim) was
weggevoer deur die Assiriërs en ʼn bietjie meer as 100 jaar later is die
suidelike koninkryk van Israel weggevoer na Babilon en in lg. proses is die
tempel in Jerusalem verwoes – die voorvaders se verbondontrou het hulle
uiteindelik ingehaal en die volk is weggevoer in ballingskap en “die kersie op
die koek” – die tempel is verwoes. Die kruks van hierdie geskiedenis, soos ons
reeds gesien het, is dat sonde verdeeldheid en ʼn breuk in verhouding tot gevolg
het. Na hierdie breuk in verhouding was daar egter weer (ek
wil amper sê, weereens), herstel deur die Here bewerkstellig,
nadat Hy dit in Jes11:12-13 belowe het ~ Die Here sal ’n
vaandel oprig onder die nasies en sal die ballinge van Israel bymekaarmaak, die
verstrooides van Juda laat saamkom van die uithoeke van die aarde af. 13Efraim
se naywer sal verdwyn, en Juda se teëstanders sal uitgeroei word. Efraim sal
nie weer jaloers wees op Juda nie, en Juda sal nie weer vyandig wees teenoor
Efraim nie.
Die volk het teruggekeer uit
ballingskap soos Jesaja geprofeteer het, maar die Here ken die hart van die
mens en daarom waarsku Hy hulle betyds, voor dit te laat is en Hy weer moet
optree.
Die woord “terugkeer” is die sleutel
woord in hierdie openingsprofesie en dit word vier keer in vv.3-6 gebruik en
dit spreek van God se genade teenoor Sy kinders – Hy is dus steeds
onveranderlik wat Sy verbondsbeloftes betref en al is die volk se omstandighede
negatief en voel hulle ontmoedig, was daar nogtans ʼn wêreld van hoop wat
oopgelê het voor hulle – die sleutel tot die realisering van hierdie hoop, was
bekering, waarop gereinigde harte sal volg – Keer terug na My! Die
vraag is of hulle sou en v.6b skep die indruk dat hulle dit wel gedoen het ~ Die Here die Almagtige het met ons gedoen wat Hy
Hom voorgeneem het om met ons te doen, presies volgens ons lewe en ons dade.
Ons sal egter later sien dat probleme daartoe gelei het dat teregwysing van
Sagaria se kant tog van tyd tot tyd nodig was (5:1-11;
7:4-14), maar oor die algemeen hét die volk hulle
bekeer en teruggekeer na die Here, waarop die Here kragtige dade in hul midde
gedoen het.
7.
DIE GRONDSLAG VIR VERSOENING:
Wat was die grondslag vir die herstel
van die volk en versoening met God? Nie in die eerste plek die herbou van die
tempel nie, maar ʼn besnydenis van hart – bekering. Die herbou van die tempel sou
slegs simbool wees van die volk se terugkeer na die Here – van ʼn besnyde en
gereinigde hart.
Die ware grondslag vir God se Koninkryk
is altyd ʼn berouvolle hart – berouvol oor jou sonde – dit is waar dit altyd
begin. Dit word nêrens duideliker geïllustreer as juis in die vestiging van God
se Koninkryk deur die bediening van Jesus Christus nie. Van die begin van Jesus
se aardse bediening af, het Hy dit baie duidelik gestel dat die individu slegs
die Koninkryk van God kan ontvang, deur die besnydenis van die hart – deur
bekering dus ~ Nadat Johannes in die tronk
opgesluit is, het Jesus na Galilea toe gegaan en die evangelie van God
verkondig. 15Hy het gesê: “Die tyd het aangebreek, en die koninkryk
van God het naby gekom. Bekeer julle en glo die evangelie”
(Mark.1:14-15).
Jesus wou deur hierdie verklaring sê dat almal wat Hom volg en dissipels van
Hom word, se lewe gekenmerk moet wees deur bekering – nie goeie werke in die
eerste plek nie, maar bekering. Hierdie boodskap was ook die boodskap van Jesus
se dissipels wat deur Jesus uitgestuur was ~ Hulle het toe
gaan verkondig dat die mense hulle moet bekeer
(Mark.6:12).
Ook ná Jesus se opstanding het Hy dieselfde
opdrag aan Sy dissipels gegee ~ Verder sê Hy vir hulle: “So
staan daar geskrywe: ‘Die Christus moet ly en op die derde dag uit die dood
opstaan, 47en in sy Naam moet bekering en vergewing van sondes aan
al die nasies verkondig word, van Jerusalem af en verder’
(Luk.24:46-47).
Ook die Apostels het, hierdie boodskap uitgedra ~ Toe antwoord
Petrus hulle: “Bekeer julle en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam
van Jesus Christus, en God sal julle sondes vergewe, en julle sal die Heilige
Gees as gawe ontvang
(Hand.2:38). Hierdie oproep is deur die gang van
die Kerkgeskiednis, hard en duidelik gepreek.
God se groot werk in mense begin altyd
by mense wat hulle tot God in en deur Jesus Christus bekeer. Seker een van die
mees ingrypende voorbeelde van hierdie feit, was met Martin Luther se bekering
en sy uiteindelike vasspyker van sy 95-Stellinge teen die deur van die
katedraal in Wittenberg op 31 Oktober 1517 (e.k. Vrydag, 497
jaar gelede) en die gevolglike Protestantse Reformasie wat
daarop gevolg het – ʼn tydperk van intense en opregte bekering deur duisende en
wat 131 jaar lank geduur het. Raai wat was die essensie van die heel eerste
stelling op die deur? Dat gelowiges se hele lewe, gekenmerk sal wees deur
bekering!
8.
TOEPASSING:
Net soos die volk in Sagaria se tyd, is
ons ook geneig om te vergeet dat die grondslag vir God se Koninkryk, ʼn
voortdurende terugkeer na die Here is – dat ons, ons voortdurend moet bekeer
van ons sondige optrede.
Hierdie selfde beginsel van bekering en
ʼn terugkeer na God, is uiteraard ook op elkeen van ons van toepassing. Ons moet
voortdurend Dawid se gebed, wat hy in Ps.139:23-24 gebid het, vir onsself bid ~
Deurgrond my, o God, deurgrond my hart,
ondersoek my, sien tog my onrus raak. 24Kyk of ek nie op die
verkeerde pad is nie en lei my op die beproefde pad!
Ons moet onthou dat bekering – dat
opregte belydenis van sonde, nie altyd hierdie donker, morbiede saak is, of hoef
te wees nie – aanvanklik ja, wanneer ons gekonfronteer word deur die Heilige
Gees dat ons in sonde is, maar belydenis en ʼn terugkeer na God, lei elke keer
tot bevryding en blydskap, want soos Johannes in 1 Joh.1:9 tereg sê ~ Maar as ons ons sondes bely—Hy is getrou en regverdig, Hy vergewe ons
ons sondes en reinig ons van alle ongeregtigheid.
Sagaria het die volk opgeroep om hulle
na die Here te wend, dit impliseer ook dat ons as gemeente onsself voortdurend
moet ondersoek, of ons nie ook in sonde is nie en dit dan bely en ons bekeer –
sonde en sondebelydenis is dus nie altyd net ʼn individuele saak nie, maar soms
ook ʼn korporatiewe saak.
Boodskap deur Kobus van der Walt – Vaaldriehoek Gereformeerde Baptistegemeente
(Drie Riviere) – Sondag 26 Oktober 2014