1.
INLEIDING:
Ons het die vorige keer gesien hoe dat God in Eseg.3 vir Esegiël gesê
het dat hy ’n “boekrol moes eet”, waarop hy in vers 3 gesê het ~ Ek het dit geëet, en dit was soet soos heuning in my
mond. Wat daarop gevolg het
was o.a. en veral, die val van Jerusalem slegs 6 jaar later in die jaar 586
v.C.
Ons het toe ook gesien dat Johannes in Openb.10:8-9 ’n soortgelyke
opdrag ontvang het en is ons toe gekonfronteer met die vraag hoe Johannes se
“ervaring” geïnterpreteer moes word. Ons
het gesien dat die A-Millennialiste se verklaring baie wollerig is en dit het
daartoe gelei dat ons moes gaan kyk na wat die Post-millennialiste (of die Preteriste) se interpretasie
is.
Ons het o.a. ook gesê dat ons sal moet kyk na die datering van
die boek Openbaring. Benewens hierdie
vraag, het ons ook gesê dat die volgende belangrik is:
o
Ons moet kortliks kyk na die literêre genre van
die boek Openbaring.
o
Dan moet ons ook kyk na die historiese konteks
van die boek.
o
Dit is ook baie belangrik dat ons moet terug
gaan na Openb.1:1 en kyk na wat daar staan, nl. ~ Wat hier volg, is deur Jesus Christus geopenbaar. God het die openbaring oor wat binnekort moet gebeur, vir Hom
gegee om aan sy dienaars bekend te maak. Ons het daarop die vraag gevra: Wat gaan binnekort gebeur?
o
As ons na al hierdie dinge gekyk het, moet ons
terugkeer na 10:9-10.
2.
LITERÊRE GENRE:
Ons moet besef
dat die literêre genre van Openbaring, Apokalipties van aard is en dit word voortdurend
gebou op die Ou Testamentiese beelde.
Apokalips beteken inligting wat geopenbaar word t.o.v. hemelse geheime
of gebeure wat in die toekoms (nabye of verre) plaasvind.
Die rede vir
die Apokaliptiese taal in Openbaring is dat dit verskuil kon wees vir die
teenstanders van die gelowiges in daardie dae (amper iets soos ’n geheime
taal). Deur hierdie skryfstyl word die gelowiges wat
gebuk gegaan het onder geweldige vervolging, bemoedig, deur vir hulle te laat
verstaan dat hulle moet volhard, want Christus is die Oorwinnaar. Hierdie skryfstyl was dus nie vreemd vir die
gelowiges nie (omdat hulle die Ou Testament goed geken het).
Bykans al die
simbole in Openbaring, is gebaseer op die Ou Testament. Enkele voorbeelde: Daniël praat bv. van Die Bees – die finale bees is Babilon, Mede Persië en Griekeland en
uiteindelik die Romeinse Ryk. Die Romeine
is bv. by die see en as die Romeinse Ryk opstaan teen die gelowiges kom hulle
van die see af – hy kom op uit die see
(bv.
Openb.13:1). Hy het
tien krone (bv. Openb.13:1). ’n Koning dra ’n kroon. Rome het 10 koninkryke gehad, waarvan Israel
een was en Israel se “kroon” was Herodes.
Uiteindelik sal daar ’n Rots kom om die koninkryk te verpletter – dit is
Jesus se hemelvaart en derhalwe word Sy koninkryk hier op aarde gevestig – die
Rots vernietig dus Rome.
Nero het die
Keiserlike aanbidding ingestel (net soos die Farao’s van destyds) – Nero rig regoor die
Romeinse koninkryk, beelde van homself op (hierdie beelde het soos ’n Bees
gelyk). Hy het
ook bekend gestaan as “die Bees” – hy het dikwels ’n vel met die kop en horings
van ’n bees oor hom gehang en dan het hy in nakende gelowiges ingehardloop en hulle
in die ingewande gegaffel.
Wanneer ons na
die beelde in Openbaring kyk, moet ons terselfdertyd na die Ou Testamentiese
beelde kyk ten einde Openbaring se beelde beter te verstaan.
3.
HISTORIESE KONTEKS:
Tweedens moet ons na die historiese konteks kyk. Sewe gemeentes ontvang briewe in hul
besondere omstandighede en omtrent almal ervaar vervolging en hierdie briewe
word dan juis geskryf om hierdie gemeentes te bemoedig en/of te berispe, ten
einde hulle geestelik voor te berei om weerbaar te wees, maar ook om vir hulle
goeie moed te gee dat die “swaarkrytyd” amper verby is (Paulus word bv. onthoof
deur Nero). Volharding kom deur
hoop en daarom sê Openbaring hoop kom deur twee gebeurtenisse en daarom moet
hulle volhard . Eerstens gaan die Tempel
in 70 n.C. verwoes word (Openb.11 – Johannes kry opdrag om die Tempel op te meet). Hierdie verwoesting van die tempel is baie
belangrik, want daardeur kom die Ou Testamentiese wyse van aanbidding tot ’n
einde. Hierdie is maar een rede waarom
ons kan sê dat Openbaring nie na 95 n.C. geskryf is nie. En dit is belangrik om die datering van
Openbaring reg te kry, omdat baie mense wat nie wil aanvaar dat die Sewe Briewe
werklike briewe was ten einde die gemeentes voor te berei op die val van
Jerusalem en die uitkoms wat daardeur gegee sal word nie – indien hulle die
boek na 95 n.C. dateer ontglip hulle dus hierdie realiteit. ’n Bietjie later meer hieroor.
Ons moet dus altyd na die historiese konteks kyk wanneer ons die Woord
verklaar en daarom kan ons tereg ook die vraag vra, hoe ons nié
die boek van Openbaring op ons toepasbaar moet of kan maak nie ? Ons kan bv. nié na die Aandnuus op TV kyk en
sê: “Wow dit lyk soos die skerpioene in
Openb. en daarom is hier nou ’n vervulling van bepaalde profesieë nie.” Dit kan sommer net “koerant eksegese” genoem
word. Enige iets wat rondom ons gebeur
kan dan sommer na goeddunke of op eie gevoel gekoppel word aan Openbaring – Ons
vind dit veral onder die Dispensasionaliste (Charismatiese- en Pinkstergroepe) maar
ook onder die A-Millennialiste – weliswaar in ’n baie mindere mate. Sulke interpretasies en eksegese is nie
alleen strydig met die reëls vir eksegese en die omgaan met die Woord nie, maar
dit word, en dit is, net eenvoudig te wollerig om die Woord op so ’n wyse te
verklaar. Hierdie feit het my persoonlik
tot nadenke gestem en het die Postmillennialistiese (of Preteristiese)
standpunt en wyse van benadering tot die verklaring van Openbaring, vir my al
meer en meer aanneemlik geraak en algaande meer en meer oopgegaan.
Net so terloops: Om Openbaring
bloot te stel aan “koerant-eksegese” is baie gewild, omdat dit so beeldryk en
avontuurlustig lyk en klink en skrywers soos Hal Lindsey, Lester Sumrall, Frank Peretti, Rebecca Brown, e.a.
maak miljoene uit boeke wat hul op hierdie wyse skryf (bv. Planet Earth – 2000: Will Mankind Survive; I Predict 2000, This Present
Darkness, ens.). Verder is
hierdie wyse van omgaan met Openbaring deur die eeue heen gevestig, omdat baie
teoloë geglo het dat die Pous die Antichris is en sodoende is Openbaring op so
’n wyse ingespan dat hierdie oortuiging t.o.v. die Pous gemotiveer kan word (ek
verklaar nie met hierdie opmerking die Pous “heilig” en onskuldig nie).
Hoe moet Openbaring wel geïnterpreteer word? Ons moet voortdurend terugkeer na die tema
van die boek, nl. Die Oorwinning van Christus oor die wêreld, ens. (oor Nero;
vervolging ens.). Net soos wat
Jesus die oorwinning oor Nero behaal het, net so gaan Hy die uiteindelike oorwinning
vir ons behaal. Neem die basiese tema
van Openbaring en pas dit as volg toe op ons situasie vandag: Christus het toe die oorwinning behaal. Is Christus vandag steeds die Oorwinnaar? Die antwoord is ’n onomwonde “Ja” en daarom
sal Hy ook oorwin ter wille van my en jou en ons uiteindelik finaal verlos.
Jesus Christus word dus ook voortdurend deur Openbaring gepreek soos in
al die ander boeke van die Bybel. Ons
moet dus elke keer dat ons in Openbaring lees (soos met al die ander boeke van die
Bybel) vir onsself die vraag afvra:
Wat leer hierdie gedeelte vir my van Jesus Christus. Wanneer ons so na Openbaring begin kyk, sal
ons vind dat Openbaring, ’n boek van Hoop is.
Dwarsdeur die boek is daar geweldig baie geskryf oor aanbidding en dit
is die reaksie wat dit by ons behoort te ontketen wanneer ons Openbaring
lees. Christus is die Oorwinnaar en dit
is genoeg rede vir ons om Hom te aanbid en daarna te strewe om elke dag van ons
lewe “in Sy voetspore” te volg.
4.
PRETERISME:
Ek het tot nou ’n paar keer verwys na Preterisme, deur dit
tussen hakies agter die naam Postmillennialisme te skryf. Net ’n woord of twee daaroor:
-
Die woord Preterisme beteken “in die verlede”. Wanneer Preteriste dus praat oor Openbaring
sê hulle dat die meeste van die profesieë daarin rééds vervul is. Dit impliseer dus dat, toe die profesieë
gegee is, daar vooruit gekyk is na die gebeure waaroor geprofeteer is – soos
met alle profesieë dus. Maar vanuit ons oogpunt, word daar terug gekyk na
hierdie profesieë en sien ons dat dit reeds vervulde profesieë is – of sommige
ten minste (netnou
meer hieroor).
-
Ons kry “Vol-Preteriste” of
“Hiper-Preteriste”. Hulle glo dat alle
profesieë reeds tot vervulling gekom het, insluitende die tweede koms van
Christus, die algemene opstanding van die dooies, asook die finale
oordeel. Die Hiper-Preteriste sê dan ook
dat al hierdie profesieë reeds voor 70 n.C. vervul is. Hulle sê dat die meeste van hierdie profesieë
se vervulling, geestelik van aard is. So ’n standpunt (Hiper-Preterisme) is nie ’n
regsinnige of Gereformeerde uitganspunt nie, want die regsinnige Christendom
het nog altyd geglo dat die wederkoms, die algemene opstanding van die dooies
en die laaste oordeel, fisiese, liggaamlike, sigbare en letterlike gebeure sal
wees en daarom kon dit nog nie plaasgevind het nie.
Ek het nou onlangs ’n vraag aan ’n Hiper-Preteris in Amerika
gevra, nl. hoe dit moontlik is dat geeneen van die “agtergeblewenes” na die
wegraping iets daarvan gemeld het nie – dit moes tog uiters nuuswaardig gewees
het, want sommige manne sou hulle vrouens en van hulle kinders vermis het, net
om te hoor dat sy buurman en sy werkgewer en sy oom en sy...... ook hulle
vrouens en van hulle kinders en van hul familie vermis. Hierdie Hiper-Preteris se antwoord was dat
niemand dit agtergekom het nie, want onthou, dit was ’n geestelike wederkoms en
–wegraping. Om die minste te sê: Dít is ’n belaglike wyse om, om te gaan met
die Woord.
-
“Gedeeltelike-Preterisme” of
“Gematigde-Preterisme” (voortaan
genoem Preterisme) leer egter dat Openbaring; die “Olyfberggesprek” (Matt.24); en
verskeie Ou Testamentiese profesieë (bv. Daniël se 70-weke, Sagaria 12, ens.) reeds vervul was teen
70 n.C., maar hulle glo egter ook dat sekere gedeeltes nog vervul moet word,
soos bv. die wederkoms, die algemene opstanding van die dooies en die laaste
oordeel.
-
Postmillennialiste (Pretersite) glo ook dat sekere gedeeltes van
Openbaring en die Olyfberggesprek wel te doen het met Christus se tweede koms
wat nog in die toekoms lê en dit is in ooreenstemming met Skrifgedeeltes soos
bv. 1Tes.4:13-18; Hand.1:10-11; ens. – dit handel dus ook oor onvervulde
profesieë, of toekomstige gebeurtenisse.
-
Bekende hedendaagse Preteriste is manne soos
R.C. Sproul, Kennith Gentry, Keith Mathison, Gary de Mar. Hank Hanegraaff en
Douglas Wilson.
5.
DATERING VAN OPENBARING:
Soos reeds gesê, is dit belangrik dat ons sal vasstel of Openbaring
vóór of ná 70 n.C. geskryf is, want dit bepaal tot ’n groot mate, die interpretasie
en daarom ook die betekenis van die boek Openbaring. Ons sien dat Openb.1:1 sê ~ ...oor wat binnekort moet gebeur... en
dit is net hier waar die A-Millennialiste (en die Dispensasionaliste)
en die Post-Millennialiste se eksegetiese paaie skei.
Ter aanvang is dit belangrik dat ons in gedagte sal hou, dat
Openbaring geskryf is terwyl die kerk van die Here Jesus Christus, fel vervolg
is
Daar is talle teoloë wat beweer dat hierdie openbaring eers ná
70n.C. ontvang is. EN almal van hulle
beweer dat dit ook die standpunt van die vroeë Kerkvaders was. Dit is egter nie die volle waarheid nie,
inteendeel, die standpunt wat sedert die vroegste tye gehandhaaf was, was juis
dié van ’n vóór 70 n.C. datering. Dit
was eers ná die laat 1800’s dat ander stemme begin opgaan het.
Een van die vroegste Kerkvaders by name Clement van Alexandrië (150 – 230
n.C.) skryf dat Johannes na “die dood van die Tiran” van die eiland van
Patmos verskuif is. In Openb.1:9 sien
ons dat Johannes die openbaring ontvang het, terwyl hy op Patmos was. Wat ons nou te doen staan is om te bepaal wie
die tiran was, want dan kan ons vasstel gedurende watter keiser se regering
Johannes die profesie ontvang het.
Ter aanvang kan net vermeld word, dat die keiser wat gedurende 81
– 96 N.C. regeer het, Domitianus was en sy regeringstydperk was gekenmerk deur
vrede en voorspoed – hy kon dus nie die tiran gewees het nie.
Keiser Nero was egter so ’n tiran en Christen sowel as heiden
het hom gevrees. Baie mense het hom die “Verdelger van die mensdom” genoem,
asook die “gif van
die wêreld”. Talle vroeë skrywers het na Nero verwys as “die Tiran”.
’n Volgende en baie belangrike persoon na wie daar gekyk moet
word is Irenaeus en hier moet ons so bietjie tegnies raak. Iranaeus skryf in sy geskrif, “Against
Heresies” (geskryf, iewers tussen 180 en 190 n.C.) die volgende: We will
not, however, incur the risk of pronouncing positively as to the name of
Antichrist; for if it was neccessary that this name should be distinctly revealed
in this preset time, it would have been announced by him who beheld the
apocalyptic vision (Johannes m.a.w.). For that
was seen no very long times since, but almost in our day, towards the end
of Domitian’s reign. Wanneer ’n mens
hierdie aanhaling lees kan dit maklik klink asof Openbaring ná 95 gedateer moet
word – in Domitianus se regeringstyd dus.
Die uitdrukking “that was
seen” word algemeen aanvaar, is ’n terugverwysing na die Apokalips (Openbaring). Die “na-90’ers” interpreteer hierdie uitdrukking
as volg: Die Apokaliptiese visioen was aan
Johannes geopenbaar tydens die laat regeringsjare van Domitianus. Daar bestaan egter ook ’n ander aanvaarbare
vertolking van hierdie uitdrukking “that
was seen”, nl. dat die ontvanger van hierdie profesie by name
Johannes, laat in die regeringstyd van Domitianus gesien is. Beide hierdie vertolkings kan as goeie
taalkundige vertalings uit die Grieks gesien word en ons weet dat Johannes diep
in die 90 jaar oud geword het.
Dit impliseer dus dat Irenaeus een van twee dinge kon sê:
-
Dat Johannes die visioen aan die einde van
Domitianus se regeringstydperk ontvang het, of
-
Dat Johannes aan die einde van Domitianus se
regeringstydperk gesien is.
Kom ons kyk kortliks na die logika van beide
interpretasies. T.o.v.. die eerste
vertolking sê Irenaeus dus, “Dit is nie
nodig vir my om die naam van die Antichris openbaar te maak nie, omdat die Openbaring
teen einde van Domitianus se regeringstydperk geskryf is. Die vraag is nou, dat indien Openbaring
aan die einde van Domitianus se regeringstydperk geskryf is, waarom is dit nie
nodig is vir Irenaeus om die naam van die Antichris bekend te maak nie?
Aan die anderkant, volgens die tweede interpretasies sê Irenaeus: Dit is
nie vir my nodig om die naam van die Antichris openbaar te maak nie, want
Johannes, wat oorspronklik oor die Antichris geskryf het, was lewend gesien
teen die einde van Domitianus se regeringstydperk. Dit maak dus baie meer sin dat, indien
Johannes nie so lank terug gesien is nie en hy dit nie nodig geag het om die
naam van die Antichris bekend te maak nie, dit ook nie vir Irenaeus nodig was
om die naam van die Antichris bekend te maak nie.
Dit maak dus baie meer sin, dat Johannes in die middel 90’s
gesien is, eerder as wat hy die Openbaring in die laat 90’s ontvang het.
Al die teoloë wat ’n “laat-90’s datum” aangehang het en steeds
aanhang, grond al hulle redenasies op Irenaeus se geskrif en om dit te doen is,
soos ons gesien het, uiters wankelrig.
Dit is soos wat in die jare sestig gebeur het, toe wetenskaplikes bevind
het dat botter uiters sleg is vir die mens en dat geel-margarine gesond is (en skielik
word geel margarine bemark). Al
die wetenskapliks daarna, het hulle navorsing verder gebaseer op hierdie eerste
wetenskaplikes se bevindinge. Totdat daar in die 1990’s bevind is dat dit juis
andersom is – margarine is “gif” en botter is gesond – toe val al die “ooms met
die dikbrille” se teorieë in mekaar, want die een het voortgebou op die vorige
een se verkeerde teorie, ens.
Om dus ’n teorie op grond van een skrywer se teorie te bou is
uiters gevaarlik en dit is presies wat gebeur het met die “laat-90’s teorie”. Wat meer is, Irenaeus is ook glad nie so ’n
betroubare Navorser nie, want hy het ondermeer Jesus se ouderdom op ouer as 50
gestel toe Hy gekruisig is en geen ernstige Bybelstudent sal dit onderskryf
nie, inteendeel almal is eenstemmig daaroor dat Jesus jonger as 33 was toe Hy
gekruisig is.
Ons lees in 2Tim.3:16-17 die volgende ~ Die hele Skrif is deur God geïnspireer en het groot waarde om in die
waarheid te onderrig, dwaling te bestry, verkeerdhede reg te stel en ’n regte
lewenswyse te kweek, 17 sodat die
man wat in diens van God staan, volkome voorberei en toegerus sal wees vir elke
goeie werk. Indien ons dus
wil vasstel wat die datum van die skrywe van Openbaring is, moet ons na die
Woord self gaan kyk. Ons moet onthou dat
Irenaeus nie onder die inspirasie van die Heilige Gees geskryf het nie, maar
Johannes wel – kom ons gaan kyk dus wat Johannes gesê het (net so
terloops: dit is maar onlangs dat teoloë
begin kyk het na wat Openbaring self sê oor die datering).
Dit is belangrik dat ons sal kyk na bepaalde tydsfaktore in
Openbaring – woorde soos: “binnekort”,
“gou”, “op hande”, ens. Indien die
profesie na 95 n.C. geskryf is, sal ons baie moeilik enige gebeure vind wat
binnekort, of gou daarna tot vervulling gekom het en wat klop met die
profesie. Groot gebeurtenisse wat dalk
gekoppel kan word aan die profesie, is die Eerste Wêreldoorlog en dit het
bykans 1900 jaar ná die “laat datum” plaasgevind – dit stem dus beslis nie
ooreen met uitdrukkings soos “binnekort”, ens. nie. “Binnekort” is tog enige iets tussen nou-nou
en binne die volgende paar jaar. Indien
Johannes geskryf het om sy lesers te bemoedig met die oog op die oordeel wat
geslagte van etlike eeue later sou moes verduur, maak tog net nie sin nie.
Die ganse profesie van Openbaring moet binne die tydsraamwerk
van Openb.1:1-3 gesien word (Wat hier volg, is deur Jesus
Christus geopenbaar. God het die openbaring oor wat binnekort moet gebeur, vir Hom gegee om aan sy dienaars bekend te
maak. Jesus het toe sy engel gestuur om sy dienaar Johannes dit alles te laat
sien. 2 Johannes is die getuie van wat God gesê en wat Jesus Christus bevestig het;
hy getuig van alles wat hy gesien het. 3 Geseënd is die een wat
die woorde van hierdie profesie lees, en die mense wat dit hoor en wat ter
harte neem wat daarin geskrywe staan, want die eindtyd is naby);
22:6-7, 10 en 12 (Toe sê die
engel vir my: “Hierdie woorde is betroubaar en waar. Die Here God, wat sy Gees
aan die profete gee, het sy engel gestuur om vir sy dienaars te wys wat binnekort moet gebeur.” 7 Jesus sê toe: “Kyk, Ek kom gou! Geseënd is elkeen wat die woorde van hierdie profetiese
boek ter harte neem.” ...... Verder sê hy vir my: “Moenie die woorde van
hierdie profetiese boek geheim hou nie, want die eindtyd is naby. ...... Jesus sê toe weer: “Kyk, Ek kom gou! Ek bring die loon saam met
My om elkeen te beloon vir wat hy gedoen het). Dit
is dus asof Johannes wil sê: Moenie dit mis nie- hierdie dinge gaan
binnekort plaasvind! Ongelukkig is dit so dat baie dit gemis het en
steeds mis (en amper ek ook!).
Dit blyk ook duidelik uit Johannes se woorde, dat daar ’n
ernstige bedreiging vanuit Joodse geledere teen sy lesers bestaan. Hy skryf bv. aan beide die gemeentes in
Smirna en Filadelfia van die “Sinagoge van die satan” (Openb.2:9; 3:9). Ons
het alreeds gesien dat hierdie uitdrukking, Johannes se verwysing was na die
Jode wat Jesus Christus verwerp het.
Hierdie naam is egter ook gebruik om ’n onderskeid te tref tussen die
ware Jode (hulle wie Christus ontvang het) en die vals Jode (hulle wie
Christus verwerp het). Met die
lees van die Woord is dit ook duidelik dat die ware kerk, baie Joods was, maar
hierdie situasie stem egter net ooreen met die tyd vóór die val van Jerusalem
in 70 n.C. Nadat die Tempel verwoes is,
is die Evangelie tot aan die uiteindes van die wêreld versprei en Judaïsme as
nie meer ’n bedreiging nie. Voor 70 n.C.
was Judaïsme en die Christendom baie na aan mekaar verwant, maar na 70 n.C. was
dit glad nie meer die geval nie.
Openbaring se Joodse bedreiging kon dus net voor 70 n.C. ’n realiteit gewees
het en nie na 95 n.C. nie.
Die feit dat die Tempel in Openb.11 vermeld word, is ’n verdere
interne aanduiding van ’n “vroeë datum”. Indien Johannes na 90 n.C. geskryf het, sou
dit vreemd wees dat hy nie na die herboude Tempel verwys het nie. Dit sou egter ewe vreemd gewees het as hy nie
na die verwoeste Tempel verwys het nie, terwyl die Tempel ’n baie belangrike
onderwerp in Openbaring is (dit word nie minder as 16 keer vermeld). Ons kan dus die afleiding maak dat die
oorspronklike Tempel nog gestaan het toe Johannes Openbaring geskryf het. Weereens dus ’n duidelike bewys van ’n “vroeë
datering”.
Die sewe konings van wie daar in Openb.17:10 gepraat is, is
verdere bewys van ’n “vroeëre datering”.
Toe Johannes geskryf het, was 5 konings (of keisers of “Caesar”)
reeds gestorwe (Julius, Augustus, Tiberius, Caligula, Claudius) –
Nero was die een wat toe regeer het en ons het reeds gesien dat Domitianus se
regeringstydperk, gekenmerk was deur vrede en voorspoed en hy het regeer tydens
81 – 96 n.C.
Ons kan dus ’n baie goeie saak daarvoor uitmaak dat die
politieke bees van Openbaring (13:1-10), Rome onder die heerskappy van Nero
was en aangesien Openbaring ’n profesie was, moes dit geskryf gewees het voor
die dood van Nero op 9 Junie 68 n.C.
