1. SKRIFLESING:
Ons
het in die voorafgaande hoofstukke van Hebreërs (tot 10:18) gesien hoe dat die skrywer bepaalde
leerstellinge in detail uiteensit. Ons kom nou by ’n gedeelte waar die
Hebreërskrywer ’n opregte en ernstige oproep rig tot sy lesers, ten einde die
leerstellige wat hy tot nou toe met hulle gedeel het, toe te pas in die
praktyk. Hierdie metode – eers leerstellinge en dan die praktyk, is presies
dieselfde metode wat in die res van die Apostoliese briewe gebruik word.
Leerstellings is nie blote teologie nie: dit moet toegepas word. Geloof moet
beide beoefen en bely word. Die Waarheid moet gelééf word, anders is dit nie
die papier werd waarop dit geskryf staan nie.
Hebr.10:19-25
~ Broers, ons het dus nou deur die bloed van Jesus vrye toegang tot die
heiligdom, 20en dit op ’n weg wat nuut is en na die lewe lei.
Hierdie weg het Hy vir ons gebaan deur die voorhangsel heen, dit is deur sy
liggaam. 21En terwyl ons Hom ook as groot priester oor die huis van
God het, 22laat ons tot God nader met ’n opregte hart en met volle
geloofsekerheid. Ons harte is immers gereinig van ’n skuldige gewete, en ons
liggame is gewas met skoon water. 23Laat ons styf vashou aan die
hoop wat ons bely, want God is getrou: Hy doen wat Hy beloof het. 24Laat
ons ook na mekaar omsien deur mekaar aan te spoor tot liefde en goeie dade. 25Ons
moenie van die samekomste van die gemeente af wegbly soos party se gewoonte is
nie, maar mekaar eerder aanmoedig om daarheen te gaan, en dit des te meer
namate julle die oordeelsdag sien nader kom.
2. INLEIDING:
Verse
19-21 vorm ’n brug tussen die leerstellige aan die eenkant (1:1-10:18)
waarna ek verwys het en
die volgende verse (10:22 en verder).
In
v.19 sien ons dat daar geen twyfel bestaan nie – gelowiges kan God met oorgawe nader,
want Jesus het vir ons die "deur oopgemaak" na die Vader. Daar hoef
dus geen vrees of onsekerheid by ons te bestaan nie. God die Vader sal ons
gebede – ons toetrede tot Sy genadetroon, aanvaar op grond daarvan dat Hy Sy
Seun se offer aan die kruis aanvaar het – daar is dus vrye toegang vir elkeen
van ons bewerkstellig. Die Allerheiligste van die Tabernakel of van die Tempel,
het God se teenwoordigheid onder die volk gesimboliseer en net die Hoë Priester
kon een maal per jaar daar ingaan, maar Christus se volmaakte offer het dit
alles verander – wat ’n voorreg het ons nie nou om self in die Vader se
teenwoordigheid te kom nie en wat meer is, ons mag meer as eenkeer per jaar dit
doen, trouens ons kan dit voortdurend doen!
Ons
moet enersyds besef dat dit vir toegewyde Jode wat uit die Judaïsme oorgekom
het na die Christendom op grond van God se uitverkiesende genade, ’n geweldige
gedagte moes gewees het – vir eeue kon net die Hoë Priester een maal per jaar
in die Allerheiligste kom en nou? Nou kan elke individuele gelowige dit vrylik
en meer as gereeld doen!
Aan
die anderkant moet ons ook besef, dat geen mens in God se teenwoordigheid kan kom,
indien hy dit op grond van sy eie verdienste, of karakter, of dade, of
godsdienstigheid ens. probeer doen nie – hy sal geen toegang vind nie; geen
ontvanklikheid nie; geen antwoord nie! So ’n persoon kan ook nie toegang
verkry, bloot net op grond van sy belydenis dat hy in Christus glo nie ~ Nie elkeen wat vir My sê: ‘Here, Here,’ sal
in die koninkryk van die hemel ingaan nie, maar net hy wat die wil doen van my
Vader wat in die hemel is. 22Baie sal daardie dag vir My sê: ‘Here,
Here, het ons dan nie in u Naam gepreek nie, deur u Naam bose geeste uitgedryf
en deur u Naam baie wonders gedoen nie?’23Dan sal Ek openlik vir
hulle sê: Ek het julle nooit geken nie. Gaan weg van My af, julle wat die wet
van God oortree (Matt.7:21-23) – ’n Persoonlike verhouding met Jesus
Christus, is nodig voor vrye toegang geniet kan word en natuurlik word daardie
verhouding uit
genade en deur die soendood van Jesus
Christus aan die uitverkorenes geskenk – selfs die geloof wat hulle bely word
uit genade aan hulle geskenk.
Ons
lees in v.20 van ’n "weg wat nuut" is. Hierdie woordjie
"nuut" is in die Grieks πρόσφατος (prosphatos) en word net een keer in die ganse
Nuwe Testament gebruik. Dit beteken letterlik "om vars geslag te
wees" Jesus is hierdie "vars geslagte offer" wat die pad oopmaak
vir elke gelowige na die Vader se genadetroon. Op die oog af klink dit na ’n
teenstrydigheid, want slagting dui tog immers op dood, maar hier dui dit juis
op ’n nuwe lewe – dit is omdat Jesus se dood, die dood self oorwin het en
daarom lewe gee. Sy dood is die enigste weg tot ’n ewige lewe en daarom ’n oop
en lewende verhouding met God.
Vers
21 som vir ons die hele middelste gedeelte van hierdie Sendbrief op, nl. dat
ons ’n Hoë Priester het wat vir ons by die Vader intree. In Eks.28 word daar
baie spesifieke voorskrifte deur God gegee t.o.v. die volk se verteenwoordiging
deur die Hoë Priester voor God. So moes Aäron bv. twee stene op die skouerbande
van sy priesterlikekleed gedra het, sodat die stene verteenwoordigend kon wees
van die twaalf stamme van Israel (Eks.28:12) en in v.21 sien ons dat die name van
die stamme op twaalf stene gegraveer word en die priester moes hierdie stene op
’n borssak, oor sy bors gedra het.
As
ons hierdie voorskrifte in gedagte hou en onthou dat die priester ook net op
spesifieke tye voor God kon verskyn ten einde die stamme te verteenwoordig, dan
het ons soveel om voor dankbaar te wees, want Christus dra nie net ons name op
Sy skouers en op Sy bors nie – nee, ons name is in Sy hand gegraveer (Jes.49:16)
– Hy dra ons name in Sy
totale wese.
Met
hierdie vertroostende stelling sluit die skrywer sy leerstellige gedeelte af en
gaan hy nou in v.22 voort, met die praktiese toepassing van die leerstellige
wat hy tot nou met sy lesers gedeel het.
3. EERSTE
OPROEP:
In
vv.22-25 ontvang ons as gelowiges ’n hartlike uitnodiging en roep die skrywer
ons op om in die teenwoordigheid van God te leef. Daar is egter ’n voorwaarde
gekoppel aan hierdie uitnodiging en dié voorwaarde word vir ons in v.22
uitgespel, nl. dat ons dit slegs kan doen met ’n "opregte hart" en
met "volle geloofsekerheid". "Opreg" is in die Grieks ἀληθινός (alēthinos)
en die Afrikaanse vertaling hiervan
kan nie meer sê as wat dit reeds sê nie – "opreg", met ’n opregte
hart. Wat beteken dit egter om ’n opregte hart te hê wanneer ons in die
teenwoordigheid van die Here wil leef? Eerstens kan ons sê dat die
teenoorgestelde vir "opreg", is "vals" – dit gaan dus hier
oor ons motiewe. Waarom bid ons tot God? Om ons gewete te salf? Om ’n
pligpleging afgetik te kan kry op ons "om-te-doen-lysie"? Gaan ons na
die Here omdat ons Hom waarlik in eerlikheid en opregtheid wil verheerlik; wil loof
en prys en wil dank? Om ons harte in opregtheid voor Hom oop te maak en te bid
om vertroosting, hulp en leiding?
Vers 22 sê
egter ook dat ons in "volle geloofsekerheid" (πληροφορία / plērophoria) in God se teenwoordigheid moet leef en daarom ook tot God
moet bid. Dit beteken m.a.w. dat ons absolute sekerheid en oortuiging daarvan
sal hê, dat ons kinders van God is en dat ons met vrymoedigheid voor Hom mag
staan. Ons moet derhalwe verstaan waar ons reddinggeloof vandaan kom, nl. van
God en deur Sy uitverkiesende genade wat vasgemaak is deur Jesus Christus se
soendood aan die kruis en ons geloof in Hom wat deur die Heilige Gees in ons
bewerk en aan ons geskenk is. Vra bietjie vir mense op grond waarvan is hulle
gered en kyk hoe min kan vir jou regtig vertel waarom hulle glo dat hulle gered
is en as jy dan verder met hulle gesels, kom jy gewoonlik baie gou agter dat
diesulkes nie ’n idee het waaroor dit gaan nie en daarom waarskynlik ook nie
gered is nie – sulke mense het nié "volle geloofsekerheid" nie en jy
kan ook baie gou agterkom dat hulle nie gemaklik is om te bid nie, of selfs
hoegenaamd te bid nie.
Ons vind baie
voorbeelde in die Woord waar mense nié met opregte harte na die Here gegaan het
nie. Een so ’n voorbeeld in die Nuwe Testament is bv. waar Petrus vir Simon
betig en veroordeel omdat hy nie met ’n opregte hart na Jesus gegaan het nie ~ Maar Petrus antwoord hom: “Gaan na die
verderf met jou geld en al! Dink jy jy kan die gawe van God met geld koop? 21In
hierdie werk is daar vir jou geen plek nie, want jou gesindheid teenoor God is
nie reg nie. 22Bekeer jou van hierdie dwaling en bid tot die Here:
miskien sal Hy jou hierdie gesindheid van jou hart vergewe (Hand.8:21-22).
Indien ons in
ons lewe op ’n plek is waar ons nie in opregtheid na God kom en in Sy
teenwoordigheid leef nie, is daar egter hoop vir ons. Ons vind in die Ou
Testament nog ’n voorbeeld van mense wat nie in opregtheid na God gegaan het nie
~ En asof dit nie genoeg
was nie, het haar ontroue suster Juda na My toe teruggekom, maar nie met volle
oorgawe nie; dit was vals, sê die Here (Jer.3:10). Daar was egter hoop en ’n vooruitsig dat die volk se
gesindheid en situasie sou verander en ons sien dit reeds Jer.24:7 ~ En Ek sal hulle ’n hart gee om My te ken,
dat Ek die Here is; en hulle sal
vir My ’n volk wees, en Ek sal vir hulle ’n God wees, want hulle sal na My
terugkeer met hul hele hart (OAV). Die Here het Sy volk se harte verander, hoeveel te meer
nie ons harte, indien ons verhouding met die Here verswak het, om watter rede
ook al – indien ons in opregtheid vir Hom vra om ons situasie om te draai; om
ons ontrouheid om te draai, hoeveel te meer sal Hy dit nie nou in Christus
Jesus, ons Hoë Priester doen nie – Hy wat onophoudelik vir ons intree by die
Vader!
Ons vind in die tweede gedeelte van v.22 twee eienskappe
wat tekenend is van verloste mense – mense wat met opregte harte en in volle
geloofsekerheid in die teenwoordigheid van die Here leef en na Hom gaan – in die
eerste plek is dit diegene wie verlossing van ’n skuldige gewete ervaar. Die
teoloog Philip Hughes sê: "Only a heart that has been 'sprinkled from an
evil conscience' can be 'a true heart' and can know the 'full assurance of
faith'; and this heart belongs to the person whose humanity has been 'washed
with pure water'".
Wanneer
Rom.10:9-13 vir ons ’n vaste realiteit is, nl. ~ As jy met jou mond bely dat Jesus die Here
is, en met jou hart glo dat God Hom uit die dood opgewek het, sal jy gered
word. 10Met die hart glo ons, en ons word vrygespreek; en met die
mond bely ons, en ons word gered. 11Die Skrif sê tog: “Niemand wat
in Hom glo, sal teleurgestel word nie.” 12“Niemand nie!” Dit maak
dus geen verskil of ’n mens ’n Jood of ’n Griek is nie, want dieselfde Here is
Here van almal, en Hy seën almal wat Hom aanroep, ryklik, 13want
elkeen wat die Naam van die Here aanroep, sal gered word – wanneer hierdie wonderlike belofte van die Here vir
ons ’n vaste realiteit is, sal en mag ons beskik oor geloofsekerheid en wanneer
ons oor geloofsekerheid beskik, reinig die Here ons van allerlei skuldige
gewetens oor sonde uit ons verlede.
’n Skuldige
gewete veroordeel ons voortdurend en wanneer dit gebeur is een van drie dinge
besig om te gebeur:
·
Of jy is nie
vergewe nie en derhalwe nie wedergebore nie, omdat ’n skuldige gewete nie
verwyder kan of sal word as jy nie vergewe is nie en as jy nie vergewe is nie,
is jy nie gered nie en moet jy dringend aandag aan hierdie geweldige wete en
feit skenk en ernstig voor die Here kom en Hom vra om vergifnis en genade -
reddingsgenade.
·
As jy
geteister word deur ’n skuldige gewete oor bepaalde sonde in jou lewe, kan dit wees
omdat jy, jou "ore uitleen"
vir die vyand en toelaat dat hy jou beskuldig van dinge wat wél gebeur het in jou
lewe, maar waarvoor jy reeds volkome vergifnis ontvang het en daarom moet jy die
vyand teenstaan, deur Ef.6:14-17 se wapenrusting in gedagte te hou en dit
prakties toe te pas en dan spesifiek in hierdie geval, die borsharnas van
vryspraak en die verlossing as helm op die kop, toe te pas in jou weerstand
teen die satan wanneer hy jou beskuldig – jy moet m.a.w. seker maak en seker
wees van jou wedergeboorte – om m.a.w. seker te wees dat jy in Christus is en
dat jy jou redding ten alle tye in gedagte sal hou; daaraan vas te hou; die
sekerheid en realiteit daarvan uit te leef en dit onwrikbaar te glo.
·
’n Derde
moontlike rede waarom jy dalk sit met ’n skuldige gewete, is omdat jy nie die
geloof as skild in die hand het nie – dat jy nie presies weet wát jy glo en
waarom jy dit glo nie; dat jy nie dinge verstaan soos God se uitverkiesende
genade nie; God se soewereiniteit en almag nie, ens. Indien dit die geval is,
moet jy ernstig werk maak daarvan en ’n studie te maak van o.a. die sondeval;
God se verlossingsplan wat reeds in Gen.3 aangekondig is; van genade; van die uitverkiesing; van geloof,
ens.
Om dit alles
moontlik te maak, is dit derhalwe noodsaaklik dat jy die swaard van die Gees en
die waarheid as gordel aan sal hê – om m.a.w. voortdurend in die Woord te wees
en jou kennis van die Woord uit te brei en dit uit te leef – dan sal jy nie
meer sit met ’n skuldige gewete nie.
Vierdens sê die skrywer dat gelowiges wat in opregtheid bid
en wat geloofsekerheid ervaar en wat vry van ’n skuldige gewete is, ook moet
weet dat hulle liggame skoon gewas is met skoon water. Net vir geval daar dalk
enige moontlike onsekerheid bestaan – daar bestaan geen verband tussen hierdie
"water" en die doop nie. Dit gaan hier oor die wyse waarop ons lewe;
die wyse waarop die Heilige Gees ons lewe verander – ons groei in heiligmaking.
Dit is dieselfde reiniging waarvan Paulus in Titus 3:5 praat ~ Hy het ons verlos, nie op grond van iets wat
ons vir ons vryspraak gedoen het nie, maar op grond van sy eie ontferming. Dit
het Hy gedoen deur die wedergeboorte wat die sonde afwas, en deur die Heilige
Gees wat nuwe lewe gee. Hier
verwys Paulus na die reiniging van die wedergeboorte en vernuwing deur die
Heilige Gees. Dan verwys dit ook na Ef.5:26 wat gaan oor die was of reiniging
deur die Woord van God ~ Dit
het Hy gedoen om die kerk aan God te wy, nadat Hy dit met die water en die
woord gereinig het. Hierdie twee aspekte van reiniging
is onafskeidbaar van mekaar – die een kan nie sonder die ander nie –
wedergeboorte en die lees en bestudering van God se Woord is ’n identiese
tweeling – waar die een is, moet die ander een wees. Christus het deur Sy
kruisdood die straf op ons sonde betaal en God is tevrede gestel en dan begin
die Heilige Gees se reinigingsproses in ons lewe en dit geskied deur die Woord
te lees en te leef – ons word gewas deur die Woord en heiligmaking vind plaas –
ons word van binne en van buite gewas en gereinig en daarom kan ons in God se
teenwoordigheid verskyn.
Om v.22 dan
saam te vat: ’n Lewe en geloof en gebed wat God verheerlik, is geloof wat
voortspruit uit ’n opregte hart – ’n opregte hart wat weet dat hy deur die
genadewerking van God die Vader en die offer wat Christus aan die kruis gebring
het, verlos is van die ewige verdoemenis, maar ook ’n
lewe wat derdens, ’n rein gewete het en laastens wie se lewe skoon gewas is en
daarom ’n heilige lewe lei.
4. TWEEDE OPROEP:
Ons het dan
nou gesien, dat die heel eerste reaksie op ’n lewe wat wederbaar is, ’n
uitnodiging is wat God aan ons rig om met opregte harte en sekerheid van
redding, in Sy teenwoordigheid te leef. In v.23 vind ons ’n tweede oproep wat
volg op die eerste en dit is dat ons moet vashou aan die hoop wat ons bely.
Voor ons
egter aan "hoop kan vashou" en dit bely soos v.23 sê, moet ons
sekerlik eers verstaan wat hierdie hoop is. Ons het reeds in 4:14 ’n verwysing
gekry na hierdie woord "hoop" ~ Terwyl ons dan nou ’n groot Hoëpriester het wat reeds deur die hemele
gegaan het, Jesus, die Seun van God, laat ons vashou aan die geloof wat ons
bely. Ons hoop bestaan dus daarin dat ons
verlossing uiteindelik en finaal afgehandel sal word met die tweede koms van
ons Here Jesus Christus – daardie dag wanneer ons finaal geregverdig sal word
en onbevlek voor God in die hemelse Koninkryk sal staan ~ Wat ons betref, deur die werking van die
Gees is dit ons hoop en verwagting dat ons deur te glo, vrygespreek sal word (Gal.5:5).
Net mense wat
hierdie verwagting van Gal.5:5 kan koester, kan in opregtheid aan die hoop van
uiteindelike redding vashou en die Hebreërskrywer sê in v.23 dat ons aan
hierdie hoop kán vashou, omdat God getrou is en Hy doen wat Hy beloof het. Hierdie
hoop moet ons vertroetel; ons moet ons verheug daarin en ons moet die vyand
daaraan herinner, voor ons ons "ore uitleen" aan hom.
5. DERDE OPROEP:
Ten einde
hierdie perikoop waarna ons vanoggend kyk, af te sluit, kom die skrywer en nadat
hy eerstens ’n oproep tot ons gerig het t.o.v. geloof en toe t.o.v. hoop, rig
hy nou ’n derde oproep tot ons en wel om twee dinge te doen:
·
In die
eerste plek sê hy dat ons ...na
mekaar (moet) omsien. Waarom sou
hy hierdie oproep tot sy destydse lesers gerig het? Waarskynlik omdat daar
tekens was van afval onder van die lede van die liggaam en waarskynlik ook ’n laksheid
om liefde teenoor mekaar te toon. Die probleem met so ’n situasie waar lidmate
nie meer omgee vir die welsyn van die liggaam nie, is simptomaties van mense
wat in sonde is – sonde van egoïsme (soos
wat ’n goeie vriend van my altyd daarna verwys: "die onheilige drie-eenheid
– ek, my en myself"). Die
probleem met selfsug of egoïsme, is dat selfsug en skeurmakery altyd
hand-aan-hand gaan, want selfliefde kweek gewoonlik ’n gees van afsondering en
isolasie. Daarteenoor sê die Here Jesus in 1 Joh.4:7-12 ~ Geliefdes, ons moet mekaar liefhê, want
liefde kom van God, en elkeen wat liefhet, is ’n kind van God en ken God. 8Wie
nie liefhet nie, het geen kennis van God nie, want God is liefde. 9Híerin
is God se liefde vir ons geopenbaar: sy enigste Seun het Hy na die wêreld toe
gestuur sodat ons deur Hom die lewe kan hê. 10Werklike liefde is
dít: nie die liefde wat ons vir God het nie, maar die liefde wat Hy aan ons
bewys het deur sy Seun te stuur as versoening vir ons sondes. 11Geliefdes,
as dit is hoe God sy liefde aan ons bewys het, behoort ons mekaar ook lief te
hê. 12Niemand het God nog ooit gesien nie, maar as ons mekaar
liefhet, bly God in ons en het sy liefde in ons sy doel volkome bereik.
Ons
moet onsself en mekaar se liefde en omgee vir mekaar dus voortdurend onder die
loep neem en kyk waar ons staan t.o.v. hierdie oproep van die Hebreërskrywer en
ons moet t.w.v. onsself en van mekaar, maar allereers t.w.v. die eer van die
Here, in mekaar se lewens inspreek as ons bemerk dat daar ’n agteruitgang in
onderlinge liefde is en daarom moet ons n.a.v. v.24, ...omsien (na) mekaar, (deur mekaar) aan te
spoor tot liefde en goeie dade.
·
Tweedens sê
die Apostel dat ons nie ...van
die samekomste van die gemeente af (moet) wegbly soos party se gewoonte is nie.... En dan gaan hy voort deur aan te
sluit by sy vorige opdrag, nl. om na mekaar om te sien, wanneer hy sê dat ons
mekaar moet aanmoedig om die onderlinge byeenkomste by te woon. Waarom is dit
so belangrik? Want dit sal ons help om in die lig van v.23, styf vas te hou aan
die hoop. Hoeveel keer sien ’n mens dit nie, dat mense wat onbetrokke is, die
eerstes is wat terugval.
Ons moet so gereeld moontlik met ons broers en susters byeen
kom ter wille daarvan dat ons opgebou kan word in die allerheiligste geloof en
dat ons mekaar kan bemoedig en aanspoor en ons moet dit doen, want sê die
Hebreërskrywer, die oordeelsdag kom nader. Omdat die einde elke dag een dag
nader is, behoort ons elke nuwe dag ernstiger te wees met ons verhouding met
die Here Jesus, as die vorige dag.
6. SLOTSOM:
Die Apostel maak dit baie duidelik in hierdie gedeelte, dat dit
nie genoeg is om bloot net die Waarheid te ken nie – nee, die gewenste en
toepaslike reaksie moet voortspruit uit ons kennis van die Waarheid en die
regte reaksie, soos wat hy verduidelik het, is ’n onbeskaamde
Christusgesentreerde lewe wat gekenmerk word deur gebed, gemeenskap met
gelowiges, groeiende ywer, besorgdheid oor medegelowiges en ’n onophoudelike
verwagting dat Jesus gaan kom.
[1] Boodskap deur
Kobus van der Walt – Vaaldriehoek
Gereformeerde Baptistegemeente (Drie Riviere) – Sondag 16 Junie 2013.
