1. INLEIDING:
Aan die einde van Jona 2 het ons gelees
dat die Here die vis opdrag gegee het om Jona op die vasteland uit te spoeg. Jona
kry inderdaad ’n tweede kans en hy kan ’n nuwe begin maak en ’n mens kan maar
net wonder wat hy van hierdie geleentheid gaan maak en wat op daardie oomblik
deur sy gemoed gemaal het, toe hy uiteindelik weer op die strand gestaan het.
Net om onsself weer te oriënteer t.o.v.
waar Jona vandaan gekom het en waarheen hy moes gaan, kan ons net vlugtig weer
na die kaart kyk:
2. SKRIFLESING:
Jona
3:1-10 ~ Die woord van die Here
het ’n tweede keer tot Jona gekom: 2“Maak klaar, gaan na die groot
stad Nineve toe en spreek hom aan met die boodskap wat Ek jou sal gee.” 3Toe
maak Jona klaar en gaan na Nineve toe
soos die Here hom beveel het. Nineve was ’n baie groot stad: ’n mens het drie
dae gevat om dit deur te stap. 4Jona het die stad ingegaan en ’n
dag lank daar rondgestap en toe roep hy: “Nog net veertig dae en Nineve word verwoes!”
5Die mense van Nineve het toe in God geglo en hulle het ’n dag
aangekondig om te vas. Groot en klein het rouklere aangetrek. 6Die
berig het ook by die koning van Nineve uitgekom. Hy het van sy troon af
opgestaan en sy koningsklere uitgetrek, rouklere aangetrek en op ’n ashoop gaan
sit. 7Hy het in Nineve laat proklameer: “Die koning en sy
raadgewers beveel dat mens en dier, grootvee en kleinvee, aan niks mag proe
nie, dat hulle niks mag eet en nie water mag drink nie. 8Mens en
dier moet rouklere aanhê, en die mense moet ernstig tot God roep en hulle van
hulle verkeerde dade bekeer en berou hê oor die geweld wat hulle gepleeg het. 9Miskien
sal God van plan verander en nie meer kwaad wees nie. Dan sal ons nie omkom
nie.” 10Toe God sien wat hulle doen, en hoe hulle hulle bekeer van
hulle verkeerde dade, het Hy afgesien van die ramp wat Hy gesê het Hy oor hulle
sal bring. Hy het nie die ramp gestuur nie.
3. GOD
SE OPDRAG (3:1-2):
Jona
het skaars grond gevat (letterlik en figuurlik), of God herbevestig sy roeping wat Hy
oorspronklik aan Jona gegee het ~ Die
woord van die Here het ’n tweede keer tot Jona gekom: 2“Maak klaar,
gaan na die groot stad Nineve toe en spreek hom aan met die boodskap wat Ek jou
sal gee” (vv.1-2).
Enersyds moes hierdie herbevestiging van Jona se roeping, vir hom ’n geweldige
verleentheid voor sy Skepper gewees het, maar andersyds sien ons God se
geweldige en grootse genade op wonderlike wyse hier in aksie – Hy gee aan Jona
’n tweede kans ........... en steeds bely Jona geen sonde nie!
Net
’n terloopse opmerking hier: Ons moet nie aanvaar dat ons, soos met Jona, altyd
en in alle omstandighede, noodwendig ’n tweede kans sal kry indien ons gefaal
of verbrou het nie, want is dit nie wat ons maar al te dikwels aanvaar nie –
God sal ons ’n tweede kans gee? Dink maar net aan Ananias en Saffira (Hand.5), of Lot se vrou (Gen.19) wat nie tweede kanse gekry het nie.
Jona
kry egter ’n tweede kans – niks het aan God se kant verander sedert Hy Jona die
eerste keer geroep het nie. Dit is
asof Hy kies om bloot net te vergeet van Jona se aanvanklike ongehoorsame en
dwase optrede – dit is asof Hy Jona se sonde so ver verwyder soos wat die ooste
van die weste af is! Een ding wat egter soos ’n paal bo die water staan, is dat
God se reaksie op Jona se sonde net genade op genade is en dat enige een wat
van God af weghardloop en uiteindelik terug keer na Hom, altyd deur Hom terug
verwelkom word!
Toe
God sy opdrag ’n tweede keer aan Jona herhaal, moes Jona dalk Josef se woorde in
Gen.41:32 aan die Farao, in gedagte gehad het ~ Die droom het twee keer na u toe gekom omdat die saak vas staan by God.
Hy sal dit binnekort uitvoer.
Wanneer God 'n tweede keer gepraat het, staan dit vas – baie vas!
Jona
moes so opgewonde gewees het, dat God weer met hom praat en hom belowe dat hy
die boodskap wat Jona vir Nineve moet bring, vir hom sal gee, dat Jona sonder
huiwering reageer en soos ons in v.2 sien ~ Toe maak Jona klaar en gaan na Nineve toe soos die Here hom beveel het. Met die eerste opdrag het Jona
gevlug – nou met die tweede opdrag, gehoorsaam hy God se bevel. Al is
uitgestelde gehoorsaamheid steeds ongehoorsaamheid, kan dit en word dit in Jona
se geval, verplaas met ware gehoorsaamheid, bewerk deur God se oneindige
genade.
Niks
is belangriker as gehoorsaamheid aan God nie, dit blyk ook duidelik uit 1
Sam.15:22-23 ~ Maar Samuel
antwoord: “Is brandoffers en ander diereoffers net so aanneemlik vir die Here
as gehoorsaamheid aan sy bevel? Nee, gehoorsaamheid is beter as offerande, om
te luister is beter as die vet van ramme. 23Weerspannigheid is net
so erg as die sonde van waarsêery; eiesinnigheid net so erg as die bedrog
van afgodery. Omdat jy die woord van die Here verwerp het, het Hy jou as
koning verwerp”.
God
se tweede opdrag aan Jona vestig ons aandag op drie aspekte van Sy genade:
·
God dra geen wrokke nie. Jona ontvang weer die aanvanklike
opdrag van God, sonder dat enige verwyte teen Jona se kop geslinger word – Jona
word nie herinner aan sy misstap nie – God se woorde dra geen wrok nie.
Dit
is presies wat die Evangelie van Jesus Christus impliseer. God sal nooit ’n
sondaar wat hom bekeer en vergifnis ontvang het vir sy sonde, deur God herinner
word aan sy sonde nie en dit is die wonderlike van die voortgaande Evangelie
vir alle gelowiges (daarom ook vir ons) – God sal ons nooit herinner aan ons
misstappe en sonde nie – Hy sal ons nooit verwyt nie; Hy sal nooit weer daaraan
dink nie – trouens, getrou aan Sy karakter, kan Hy nie weer aan ons sonde dink
nie, omdat Hy ons reeds vergewe en vrygespreek het. Paulus bevestig hierdie
feit en waarheid van die Evangelie in 2 Kor.5:21 wanneer hy sê ~ Christus was sonder sonde, maar God het Hom
in ons plek as sondaar behandel sodat ons, deur ons eenheid met Christus, deur
God vrygespreek kan wees. Ons
sonde word dus teen Christus en Sy geregtigheid en volmaaktheid gereken en
nooit teen ons swakheid en sonde nie – Hy aanvaar ons dus, nie op grond van wat
ons doen nie, maar op grond van wat Sy Seun, Jesus Christus gedoen het. Dit is
waarskynlik die beste verduideliking van wat genade is en dit is die enigste
godsdiens in die ganse wêreld wat dit vir die mensdom aanbied.
·
God "gee nie kop nie". Toe Hy die tweede keer met Jona
praat en Sy opdrag aan Jona herhaal, het God nie Sy opdrag ligter of makliker
gemaak nie – Hy was nie bang dat Jona die eerste keer nie kans gesien het vir
die opdrag en daarom, net om "veilig te speel", gee Hy aan hom ’n
ligter opdrag nie. Nee God "gee nie kop nie". Hy onderhandel nie met
ons wanner Hy Sy genade op ons uitstort nie. Hy sê bv. nie vir ons: Ek weet dat jy ’n swakheid het vir dit of
dat en daarom sal ek jou oorsien as jy dit weer en weer doen nie. O nee, te
midde van Sy groot genade, sal Hy nie kompromie maak ten einde ons te
akkommodeer nie – Hy gee aan ons ’n kans – dalk ’n tweede, of derde, of vierde
kans, maar die kans wat Hy gee geskied binne Sý voorwaardes. Jona kry nie ’n
makliker opdrag nie – hy ontvang presies dieselfde opdrag ~ Maak klaar, gaan na die groot stad Nineve
toe en spreek hom aan (v.2a).
Voor jy dalk sê, maar dan is daar geen kans dat ek God se
voorwaardes sal kan nakom nie, moet ons onthou dat Jesus reeds elkeen van
hierdie vereistes wat God aan ons mag stel, reeds namens ons nagekom het.
Soos wat God die onmoontlike vir ons moontlik gemaak het toe
Hy Sý Seun tot verantwoording geroep het vir óns sonde – Hy stel die vereistes,
maar Hy maak dit ook vir ons moontlik om daardie vereistes na te kom. Ons sien
hierdie feit ook baie duidelik in die opdrag wat Jona ontvang het ~ Maak klaar, gaan na die groot stad (v.2a) ... en spreek hom aan met die boodskap wat Ek jou sal gee (v.2b).
·
God stel meer belang in die werker as
wat Hy belangstel in die werker se werk. Jy moet altyd onthou, dat God meer belangstel in jou as
persoon, eerder as wat Hy belangstel in wat jy kan doen of nie kan doen nie.
Vanuit Jona se perspektief, moet ons verstaan dat indien God meer belang gestel
het in Sy opdrag om na Nineve te gaan, as in Jona self, sou Hy eenvoudig ’n ander
profeet na Nineve gestuur het. Nadat Jona weggehardloop het, hou God Sy hand nog
steeds oor Jona en herhaal Hy Sy opdrag aan Jona – God stel belang in Jona se
persoon – Hy het ’n doel met Jona, want Hy weet dat Jona nood het aan die
Evangelie en Hy gaan Jona nie uitlos voor Hy nie Sy doel met Jona bereik het
nie.
Waarom stel God meer belang in die werker as die werk self?
Dit is omdat werkers, almal sondaars is en God sondaars lief het en om geen
ander rede nie!
Kom ons keer egter terug na Jona se tweede roeping en opdrag.
God sê nie alleen aan Jona dat hy na Nineve moet gaan nie; Hy sê ook aan Jona,
dat hy wat Jona is, die boodskap wat gebring moet word, van God self sal ontvang.
Jona hoef dus nie in vertwyfeling te wees oor wat hy vir die Nineviete moet sê
nie en ook nie hoe hy dit moet sê nie, want God self sál aan hom die boodskap gee
en God sál met hom wees.
Ons moet ook net weer vir ’n oomblik dink aan die situasie
waaruit Jona so pas gekom het, of anders gestel, waardeur hy is sedert sy
eerste roeping. Jona was hel toe en terug; hy het uitgeroep na God, soos wat
die matrose gedoen het; hy is eers gered deurdat ’n vis hom ingesluk het en
daar binne-in die vis het hy die haglikste omstandighede denkbaar beleef, maar
dan ervaar hy ook hoe dat God hom ’n tweede keer red. Ek sou derhalwe reken,
dat hy nie graag weer dieselfde paadjie sou wou volg nie! Ook dink ek dat ons
almal sal reken dat Jona na dít wat hy alles beleef het, nie weer dieselfde
mens sou wees nie. Hy is ’n nuwe mens, met splinternuwe en intense
lewenservaring agter die rug, wat hy op wonderlike wyse in sy nuwe situasie, of
tydens sy tweede roeping kan toepas. Hy behoort ook met nuwe ywer sy
"tweede roeping" aan te pak en hy moet verseker ’n nuwe oortuiging hê
dat God hom nie in die steek sal laat nie, want God het dit nie op die boot en
in die see gedoen nie, waarom sal hy dit op pad na en in Nineve doen?
4. TOEPASSING:
Jona is ’n nuwe mens, met ’n nuwe visie en nuwe durf en nuwe
hoop en sal hy en behoort hy ’n nuwe impak op die Nineviete te hê, net soos wat
elke gelowige ’n besondere impak op die wêreld rondom hom behoort te hê en
daarom behoort ons ook uit hierdie verhaal te leer dat ons redding nie ’n
privaatsaak mag wees nie, maar ’n saak wat die wêreld om ons moet raak.
Elkeen van ons het ’n roeping om te vervul in hierdie wêreld
en die vraag is of ons gaan maak soos die "vóór-die-storm-Jona",
of soos die "ná-die-storm-Jona"?
Daar mag verskeie redes wees waarom ons nie ons roeping na behore vervul nie –
een van die redes kan wees omdat ons bloot net ongehoorsaam is en daarom in
sonde is; ons kan allerlei verskonings aanvoer, soos ek weet nie hoe om bv. te
getuig nie, of ek sien nie kans nie, ens., maar dit is ook niks anders as
ongehoorsaamheid nie. Ons kan ook voel dat die opdrag té groot vir ons is, of
soos in Jona se gevoel, dat dit nie ’n regverdige, of billike opdrag is nie.
Wanneer ons na die dissipels kyk, is dit verstommend om hul
onmiddellike gehoorsaamheid en positiewe reaksie op Jesus se roeping te sien ~ En Hy sê vir hulle: Kom agter My aan, en Ek
sal julle vissers van mense maak. En hulle het dadelik die nette laat staan en
Hom gevolg (Matt.4:19-20 – O.A.V.). Die dissipels het hul werk, hul
besittings (bote en nette) en familie net daar gelos en Jesus –
die "totaal onbekende Jesus", gehoorsaam en gevolg
(lw. hulle het nie vrouens en kinders gehad nie – hulle het dus nie hul
huweliks- en ouerlike pligte net opgesê nie – Jesus sou dit in Sy roeping in ag
geneem het).
Nie een van die dissipels het Jesus probeer systap, of
gerasionaliseer oor waarom hulle Hom nie moet volg nie. Jy mag dalk sê dat
hulle persoonlik deur Jesus geroep was en dat dit anders was. Nee, dit was nie
anders nie – Jesus roep ons ook persoonlik, bv. ~ Gaan dan heen, maak dissipels van al die nasies, en doop hulle in die
Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees; en leer hulle om alles te
onderhou wat Ek julle beveel het (Matt.28:19). Dalk sê jy dat die dissipels meer
"heilig" was as jy. Nee, hulle het verlossing en vergifnis net so
nodig gehad soos jy en ek – hulle was sondaars nes ons – dink aan Petrus, die
Rots waarop Jesus Sy Kerk sou bou in Joh.13:38 ~ Jesus antwoord hom: Sal jy jou lewe vir My gee? Voorwaar, voorwaar Ek
sê vir jou, die haan sal sekerlik nie kraai voordat jy My drie maal verloën het
nie.
Ons moet ook nie dink dat dit heel dag en al dag, maanskyn en
rose vir die dissipels en apostels was nie. Ons lees bv. in 2 Kor.11:25-28,
waar Paulus in detail beskryf wat hy alles t.w.v. sy roeping moes deurstaan ~ Drie maal is ek met stokke geslaan, een maal
is ek gestenig, drie maal het ek skipbreuk gely, ’n nag en ’n dag het ek op die
diepwater deurgebring — dikwels op reis, in gevare van riviere, in gevare van
rowers, in gevare van my volk, in gevare van die heidene, in gevare in die
stad, in gevare in die woestyn, in gevare op see, in gevare onder valse
broeders; in arbeid en moeite, in slapelose nagte dikwels, in honger en dors,
dikwels sonder ete, in koue en naaktheid. Behalwe dit alles my daaglikse
bekommernis, die sorg vir al die gemeentes.
Dan praat ons nie eens van die feit dat al die dissipels (met
die uitsondering van Johannes),
’n martelaarsdood gesterf het nie.
Ons het ook uit die roeping van Jona gesien, dat die Here nie
met Jona onderhandel nie – Hy gee net opdrag aan Jona om te gaan, met die
bemoedigende woorde ~ ...gaan na
die groot stad Nineve toe en spreek hom aan met die boodskap wat Ek jou sal gee (v.2). God sal Jona die boodskap gee om te preek. Ons het
dieselfde bemoedigende belofte van Jesus ontvang ~ Maar julle sal krag ontvang wanneer die Heilige Gees oor julle kom, en
julle sal my getuies wees in Jerusalem sowel as in die hele Judea en in Samaria
en tot in die uithoeke van die wêreld (Hand.1:8). Wat is hierdie krag wat Jesus hier
belowe het? Die Griekse woord wat hier gebruik word, is δύναμις (dynamis) en beteken
letterlik om die vermoë te ontvang om ’n bepaalde optrede te kan uitvoer. Ons
kan dus die versekering hê dat die Heilige Gees ons al die toerusting sal gee wat
ons nodig het om ons roeping uit te leef. Geen verskonings dus nie!
Dié Een wat roep, is ook dié Een wat bevry en toerus – of dit
altyd ’n "Sondagskool piekniek" gaan wees, is beslis nie gewaarborg
nie, daarom dat Jesus Sy dissipels (en vir ons) in Luk.14:27 gewaarsku het ~ Iemand wat nie sy eie kruis dra en agter My
aankom nie, kan nie my dissipel wees nie.
Hierdie waarskuwing van Jesus mag ons egter nie afskrik, of ontmoedig nie.
Abraham is nog ’n goeie voorbeeld van iemand wat deur God
geroep was en wat dit nie maklik gehad het nie – hy moes in ’n vreemde land
tussen heidene gaan bly; hy was geroep om sy seun te offer – sy seun in wie se
nageslag die belofte van die verbond gesetel was. God het egter deurgaans
voorsien en verlossing en uitkoms gegee.
Dawid, toe hy van Absalom gevlug het, het troos gevind by God
asook sy bemoediging en beskerming ~ Maar
U, Here, beskerm my aan alle kante, U herstel my eer en aansien (N.A.V.) en die O.A.V. sê ~ Maar U, Here,
is ’n skild wat my beskut, my eer en die Een wat my hoof ophef
(Ps.3:4).
Die Here sal ook ons skild wees in die uitvoering van ons roeping, of dit nou
is om ons roeping as evangelis uit te leef; of as huweliksmaat; of ouer onder
moeilike omstandighede; of as werknemer in ’n vyandiggesinde werksmilieu.
Jona het aanvanklik sy roeping geminag; die objekte van sy
roeping gehaat (die Nineviete); hy het vyandskap en vernedering verwag, maar hy het hom
bekeer en homself opnuut weer toegewy aan Sy "Opdraggewer" en met
nuwe moed en nuwe ywer sy roeping hervat. Wil jy nie ook maar weer daardie
roeping waartoe jy geroep is, met nuwe moed en ywer hervat nie – ter wille van
God se eer en hulle wie God deur jou wil seën? Dalk sal jy hierdie vrug op jou
lewe nooit in jou lewe beleef nie, of dalk eers in jou oudag die uitkoms
daarvan beleef. Punt is, ons moet maar net gehoorsaam wees aan ons roeping
en/of roepinge en die Here sál ons gebruik en Hy sál ons toerus om ons
roepingspad, enduit te volvoer!
Mag ons saam met Miga sê ~ So seker as die Here leef, wat die Here vir my sê, dit sal ek sê! (1 Kon.22:14).
[1] Boodskap deur
Kobus van der Walt – Vaaldriehoek
Gereformeerde Baptistegemeente (Drie Riviere) – Sondag 17 Februarie 2013.
