Indien u hierdie preek wil
uitdruk – Verlig die teks in hierdie venster en kopieer en plak dit daarna in
enige Woordverwerkingsprogram (bv. MS Word of Word Perfect) – druk daarna
gewoon uit.
1. INLEIDEND:
Toe ons met die Hebreërbrief begin het,
het ek gesê dat hierdie brief verskeie waarskuwings bevat wat gerig was tot die
Jode wat op die punt gestaan het om gelowige Christene te word, maar ter
gelykertyd word hierdie waarskuwings ook gerig tot die Joodse gelowiges –
enersyds om hulle te waarsku teen geestelike verval, maar andersyds ook as
bemoediging om te volhard op die geloofpad waartoe hulle deur Jesus Christus
geroep is. Hierdie bemoediging was nodig, omdat hierdie jong gelowiges onder
geweldige druk verkeer het om te swig onder die versoeking om terug te keer na
die Judaïsme, a.g.v. kritiek, twyfel en veral vervolging. Die primêre motief
met hierdie waarskuwings is egter om die ongelowige Jode wat die Evangelie
gehoor en geken het, te waarsku.
Ons het die eerste waarskuwing in 2:1-4
gekry, waar dit gegaan het oor die verwaarlosing van die Evangelie en die
tweede was in 3:7-10 wat die verhardheid van hul harte aangespreek het.
Die derde waarskuwing wat ons in vandag
se Skriflesing aantref gaan oor geestelike onvolwassenheid en word steeds gerig
tot Jode wat waarskynlik al heelwat kennis dra van die Evangelie en sommige mag
selfs al iets van ’n belydenis t.o.v. ’n geloof in Jesus Christus gehad het,
maar wat hulleself nog nie volkome oorgegee het aan ’n volwaardige geloof in
Christus Jesus nie. Die Hebreërskrywer wil nou vir hulle (en
natuurlik ook vir die gelowige Jode)
vertel van die gevaar wat daaraan verbonde is om nie die beloftes van die Nuwe
Verbond te aanvaar nie, want daarsonder kan hulle nie die ewige lewe beërwe nie
– hulle kan só naby wees en tog nog só ver!
2. SKRIFLESING:
Hebr.5:11
– 6:3 ~ In verband hiermee het ons baie te
sê wat moeilik is om aan julle te verduidelik, aangesien julle so traag is om
te leer. 12Hoewel julle teen hierdie tyd self reeds onderrig
behoort te gee, het julle weer nodig dat iemand julle in die grondwaarhede van
die woord van God moet onderrig. ’n Mens moet julle met melk voed en nie met
vaste kos nie. 13Iemand wat nog van melk lewe, kan nie saampraat
oor wat reg of verkeerd is nie, want hy is nog ’n kind. 14Vaste kos
is vir grootmense, vir mense wat oor insig beskik en wat deur ervaring geoefen
is om tussen goed en kwaad te onderskei. 6
Laat ons nie stilstaan by die eerste dinge wat aangaande Christus verkondig
word nie, maar verder gaan na die volle inhoud van die boodskap. Ons wil nie
opnuut die fondament lê deur te praat oor die bekering uit ’n leefwyse wat tot
die dood lei nie, of oor geloof in God, 2die leer van die doop en
die handoplegging, die opstanding van die dooies en die ewige oordeel nie. 3Ons
sal dus verder gaan as God dit toelaat.
2. MELGISEDEK / ONBEGRIP:
In die voorafgaande gedeelte het die
Hebreërskrywer na Melgisedek verwys en begin verduidelik dat Jesus volgens die
orde van Melgisedek as Hoë Priester aangestel is, maar dit is asof hy homself
eers hier in v.11 en verder aan, in die rede val, omdat hy besef dat daar talle
van sy lesers is wat nog nie geestelik ver genoeg gevorder het om te verstaan
waarvan hy gaan praat, as hy sou voortborduur daarop om Christus se bediening met
dié van Melgisedek te vergelyk nie, daarom dat hy in v.11 sê dat dit moeilik
gaan wees om dit aan hulle te verduidelik, omdat hulle so traag is om te leer.
Paulus verduidelik hierdie feit baie mooi
in 1 Kor.2:14 wanneer hy sê ~ Die
mens wat nie die Gees van God het nie, aanvaar nie die dinge van die Gees van
God nie. Vir hom is dit onsin. Hy kan dit ook nie verstaan nie, omdat dit
geestelik beoordeel moet word
en dit is presies waar hierdie Jode was – hulle kon nie verstaan nie, a.g.v.
die feit dat hulle nie die Gees van God het nie. Die rede waarom hulle nie die Gees
van God in hul lewe het nie, is omdat hulle nie wederbaar was nie, of
andersyds, diegene wie wel wederbaar is, laat nie toe dat die Heilige Gees
hulle verder leer nie.
Hierdie situasie wat die skrywer hier mee
te doen het, is hoegenaamd nie vreemd aan ons dag nie, want vandag kry ons
steeds derduisende mense wat die Evangelie hoor, maar hulle nie daaraan steur
nie; of wat emosioneel opgewel word deur een of ander prediking, of
konferensie, of iets dergeliks, maar steeds is hulle nie bereid om ’n pad van
oorgawe en toewyding aan Jesus Christus te loop nie. Natuurlik is daar ook
gelowiges wat nie veel aan hul eie saak doen ten einde geestelik te vorder en
te groei nie. Die probleem met sulke mense is dat hulle met verloop van tyd al
hoe verder weg dwaal en geestelik al hoe meer veragter en/of verhard.
Hierdie feit geld egter nie net vir
ongelowiges wat baie na aan die Waarheid leef of wat met die Waarheid
gekonfronteer word nie – natuurlik geld dit ook (soos ek
reeds aangedui het) vir
gelowiges, want meer as een van ons (indien nie almal
nie) het al ervaar hoe
dat ons veragter in die geloof, of al hoe meer afgestomp raak as ons bv. ons
gebedslewe of "stiltetyd" afskeep. Dieselfde geld egter ook as ons
nie daarop ingestel is om ons kennis, geloof en oortuigings met andere te deel
nie. Ons moet wees waar Paulus was toe hy gesê het ~ ...want
ek het nie nagelaat om die heilsplan van God in sy volle omvang aan julle te
verkondig nie (Hand.20:27).
In 5:12 verwys die skrywer na die grondwaarhede
van die Woord en hierdie grondwaarhede, is ’n verwysing na die Ou Testament – hy
sê dat die Jode dit nie eers na behore ken nie en daarom kon hulle nie die
skrywer se redenasie volg t.o.v. Melgisedek en Jesus nie.
In teenstelling met die N.A.V. lees v.11
in die O.A.V. as volg ~ ...omdat
julle traag geword het om te hoor.
Die meeste Engelse vertalings bevestig hierdie vertaling deur te sê ~ ...you have become dull
of hearing. Die
implikasie hiervan is dat hulle op ’n tyd anders was – hulle het m.a.w. op ’n
stadium, oor meerdere kennis beskik – hulle is dus nie soos babatjies wat
gebore word met ’n natuurlike en instinktiewe behoefte aan melk nie – hulle het
daardie behoefte alreeds op ’n stadium gehad, maar hulle het teruggeval en het
dit nou weer nodig.
Die skrywer wil egter ook vandag vir ons
deur hierdie verse sê dat ons ook voortdurend daarna moet streef en sal toesien
dat ons behoorlik onderrig sal word in die grondwaarhede van die Woord, maar
dat ons verder as dit sal groei, sodat ons kan onderskei waarop dit aankom – wat
reg en verkeerd is. ’n Geestelike babatjie is nie gewoond aan ordentlike en
voedsame vaste kos nie en daarom moet hy groei in geestelike waarhede, sodat hy
uiteindelik vaste kos kan hanteer.
Ons moet onsself voortdurend vra, of ons
die elementêre waarhede goed genoeg ken sodat ons dit met andere kan deel? Ons
moet ons self voortdurend toets en vasstel of ons nog ’n lus het om meer te
leer – of ons gemotiveer is om meer te leer van God se Woord? Ons moet ons
deurentyd die vraag afvra of ons steeds geestelik groei, of het daar stagnasie
in ons geestelike wandel pos gevat? Indien ons met eerlikheid kan sê dat ons,
onsself leerstellig en met die Woord bemagtig en toerus, moet ons nog steeds vasstel,
of ons dit wat ons leer, in en deur ons lewe toepas al dan nie, want as ons nie
ons kennis toepas en uitleef nie, is ons soos wat Paulus in 1 Kor.13:1 sê ~ ...’n stuk klinkende metaal en baat dit ons alles net mooi niks.
3. BASIESE ELEMENTE VAN DIE OU VERBOND:
In 6:1-2 vind ons ’n aanmoediging wat die
skrywer rig tot sy lesers, deur vir hulle te sê dat hulle nie moet stilstaan by
die "eerste dinge", of te wel die basiese beginsels van die geloof
nie, want dit is nie nodig om weer na hierdie basiese dinge te kyk nie en dan
noem hy die ses basiese eienskappe of elemente van die Ou Verbond, nl.: bekering
van dooie werke; geloof in God; die reinigingswette; handoplegging; die
opstanding van die dooies en die ewige oordeel.
Die apostel gaan van die veronderstelling
uit dat sy lesers vertroud is met die basiese eienskappe van die Ou Verbond. Hy
insinueer egter dat dit noodsaaklik is dat elkeen wat nié vertroud is daarmee
nie, sal toesien dat hulle dit onder knie kry, alvorens hulle kan verwag om
enigsins, geestelik verder te groei. Die skrywer sê egter dat hulle hierdie
basiese dinge mos ken en daarom moedig hy hulle aan om eerder "na ’n
volgende rat oor te skakel" en om met die hulp van die Heilige Gees, te
groei na geestelike volwassenheid.
Voor ons egter aangaan, laat ons net
vlugtig kyk na hierdie ses basiese elemente van die Ou Verbond:
·
Bekering
van dooie werke:
Esegiël sê in Eseg.18:4b ~ ...Dit is die mens wat sondig wat sal sterf en Paulus stel dit op ’n ander manier
in Rom.6:23, nl. ~ Die loon wat
die sonde gee, is die dood. Die
Ou Testament het die Jode dus geleer dat hulle hul rug moes keer op die sonde
en bose werke, asook wettiese en -dooie werke en dat hulle, hulself moes bekeer.
Die probleem met hierdie leerstelling was dat dit ál was wat die Israeliete
onder die Ou Verbond geweet het – "draai
weg van die sonde". Selfs in Johannes die Doper se tyd is slegs
bekering gepreek ~ Bekeer
julle, want die koninkryk van die hemel het naby gekom (Matt.3:2). Dit is eers in Jesus Christus dat
hierdie leerstelling rypheid bereik het, soos wat ons dan ook lees in
Hand.20:21 ~ Ek
het sowel die Jode as die Grieke ernstig vermaan om hulle tot God te bekeer en in ons Here Jesus te glo – Glo in Jesus Christus!
Toe Paulus voor koning Agrippa verskyn
het, het hy die basiese leerstellinge van die Ou Verbond herhaal, toe hy gesê
het ~ Ek het eers vir die mense in
Damaskus en in Jerusalem en toe deur die hele Judea en daarna vir die
heidennasies gepreek dat hulle tot inkeer moet kom en hulle tot God moet
bekeer; en dit moet hulle bewys met dade wat by die bekering pas
(Hand.26:20).
Hy gaan egter voort in v.26, deur te sê dat ~ ...Christus
moes ly en die eerste (was) wat uit die dood op(ge)staan (het). Daardeur sou Hy
aan die Jode en aan die heidennasies die lig bring. Paulus gaan dus verder as om net
bekering te preek – Hy fokus op die soendood van Jesus Christus – dít is waar
die fokus van ons bekering moet lê – nie om beter mense te wees nie; nie om uit
die moeilikheid te bly nie; nie om seën te kan ontvang nie – nee, Jesus
Christus! Hy ís en móét die middelpunt; die dryfveer, van ons bekering wees.
Bekering is dus totaal betekenisloos sonder Jesus Christus, daarom dat Jesus
self in Joh.14:6 gesê het ~ Ek is
die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader toe behalwe deur
My nie.
Bekering is bloot net ’n aksie waar
die oortreder wegdraai van die bose en enige mens kan dit doen en dit is nie
verkeerd nie, maar ware bekering eindig nie daar nie, want dit word slegs effektief
wanneer die oortreder na Jesus Christus kom en in Hom rus.
Dit is asof die Apostel vir sy lesers
vra (en daarom ook vir ons): Weet jy waar en
hoe jou lewe as gelowige begin het? Weet jy wat die wedergeboorte behels?
Trouens, is jy waarlik wederbaar? Maak
seker jy verstaan dit sodat jy kan aanbeweeg en verder groei.
·
Geloof
in God:
Die tweede element wat in v.2 genoem
word, is geloof in God. Wat belangrik is
om hier te verstaan, is dat dit die mens niks baat om in God te glo, maar nie
ook in Jesus Christus nie. Daar is geen aanvaarding vir enige mens by God, sonder
geloof in Jesus Christus nie – Hand.4:12 ~ Hý (dit is Jesus) bring
die verlossing en niemand anders nie. Daar
is geen ander naam op die aarde aan die mense gegee waardeur God wil dat ons
verlos moet word nie.
·
Die
reinigingswette:
Die derde element t.o.v. die Ou Verbond word vir ons in Afrikaans (en
selfs sommige Engelse vertalings)
vertaal met "die leer van die
doop". Hierdie uitdrukking of vertaling is egter ietwat misleidend, want
dit is nie presies wat in die oorspronklike teks staan nie. Die Griekse woord
wat hier gebruik word, is βαπτισμός (baptismos). Hierdie woord kom vier keer voor in
die Nuwe Testament en drie keer verwys dit na "afwassing" ("washing/cleansing") en eenkeer verwys dit na die doop.
Die klem val egter op die reiniging van sonde en nie die handeling of
uitvoering van die sakrament van die doop (βαπτίζω / baptizō) nie. Hierdie woord dui dus eerder op die seremoniële
reiniging wat voorgeskryf was vir talle seremonies, handelinge, ens.
By die ingang van elke huis was daar bv. ’n kom met water
en moes elkeen wat die huis binnegaan hul hande "βαπτισμός" (baptismos). Dit is hierdie seremoniële optrede en –wette wat die
apostel sê, hulle van moet vergeet en eerder begin fokus op daardie dinge wat
van belang is vir hulle geestelike groei.
Dit is interessant om te sien dat selfs
die Ou Testament voorspel het dat die seremoniële reinigingswette uiteindelik
deur God self vervang sou word met ’n geestelike een ~ Ek sal reinigingswater oor julle uitgooi
sodat julle rein kan word. Ek sal julle reinig van al julle onreinheid en van
al julle afgodery (Eseg.36:25).
·
Handoplegging:
Die volgende
element is dié van "handoplegging". Gedurende die Ou Verbond moes
elke persoon wat ’n offer bring, sy hande op die kop van die offerdier plaas,
om daardeur sy vereenselwiging met die offer te simboliseer, maar ook om die
oordra van sy sonde na die dier te simboliseer (Lev.1:4;
3:8, 13) – die dier wat geoffer
gaan word.
Ons identifisering met Jesus Christus
vind nie plaas deur Hom aan te raak, soos die Rooms Katolieke dikwels doen met
beelde van Christus nie, maar dit vind plaas wanneer ons deur die Gees en in
geloof, ín Jesus Christus ingedoop word (die wedergeboorte)
en hierdie Doop met die
Heilige Gees (Matt.3:11; Hand.1:5; 1 Kor.12:13) word verbind met die "oplê van
hande". Wanneer verkore mense vir bepaalde take afgesonder was, was hulle
egter ook "die hande opgelê" – dink bv. hier aan Barnabas en Saulus
toe hulle uitgestuur is op hul eerste sendingreis ~ Nadat die gemeente gevas en gebid en hulle die hande opgelê het, het
die gemeente hulle laat gaan (Hand.13:3). Bemagtiging en Doop met die Heilige
Gees word dus in die Nuwe Testament, geassosieer met handoplegging – ons kan
dit m.a.w. ook bekragtiging, of bemagtiging deur die Heilige Gees noem.
·
Die
opstanding van die dooies en die ewige oordeel: Oor die laaste twee elemente, nl. die
opstanding van die dooies en die ewige oordeel, word daar nie baie in die Ou
Testament geskryf nie (die opstanding: Job 19:23-27 en
Dan.12:1-3 en die oordeel: Gen.18:25; Jes.33:22 en Dan.7). Daar word egter baie aandag aan
hierdie twee onderwerpe in die Nuwe Testament gegee en deurentyd is Jesus
Christus in die middelpunt van hierdie twee onderwerpe, daarom dat Hyself in
Joh.11:25 sê ~ Ek is
die opstanding en die lewe. Wie in My glo, sal lewe, al sterwe hy ook. Die opgestane liggaam word o.a. ook
vir ons in detail in 1 Kor.15 beskryf en dan staan daar spesifiek in vv.42-44 die
volgende ~ So is dit ook met die opstanding van
die dooies; wat gesaai word, is verganklik en word in onverganklikheid opgewek;
43wat gesaai word, is gering en word in heerlikheid opgewek; wat
gesaai word, is swak en word in krag opgewek. 44’n Natuurlike
liggaam word gesaai, ’n geestelike liggaam word opgewek. Aangesien daar ’n
natuurlike liggaam is, is daar ook ’n geestelike liggaam. In 1 Joh.3:2 sê Johannes ~ ...ons weet dat, wanneer Jesus kom, ons soos Hy sal
wees. (N.A.V.)
Omdat ons Hom sal sien soos Hy is (O.A.V.).
By implikasie sê die Hebreërskrywer vir
sy lesers: Waarom wil julle by die
gebrekkige lering van die Ou Testament t.o.v. hierdie onderwerp bly vassteek as
daar soveel meer te lere is oor ons opgestane liggame? Nee man, groei uit die
melkkossies uit en begin vaste voedsel inneem!
Jesus is egter terselfdertyd ook die
Regter wat veroordeel, trouens wat ook die ewige oordeel uitspreek oor diegene
wie nie in Hom glo nie ~ Ons moet immers
almal voor die regterstoel van Christus verskyn, sodat elkeen kan ontvang
volgens wat hy tydens sy aardse lewe gedoen het, of dit nou goed was of kwaad (2 Kor.5:10). Die Nuwe Testament se lering t.o.v.
God se oordele is nie ’n gewilde boodskap nie, maar dit is ’n boodskap waaraan
die wêreld gereeld herinner behoort te word en as ons dink aan God se oordele,
behoort dit groot dankbaarheid by ons tot gevolg te hê, want ons beskik oor
sekuriteit waaroor die res van die wêreld nie beskik nie ~ Daar is dus nou geen veroordeling vir dié wat in
Christus Jesus is nie
(Rom.8:1).
Kom ons keer net vir ’n oomblik terug na
die ses basiese elemente van die Ou Verbond, dan is dit baie interessant om te
sien hoe die Hebreërskrywer alreeds met die skryf van hierdie brief, onwetend (?) drie teologiese studievelde hier
afgebaken het en dan plaas hy die twee onderafdelings by elk nog boonop
bymekaar! Bekering en geloof, is beide die studieveld van die (wat
ons in die teologie noem) Soteriologie
(die leer oor Christus as die Saligmaker); reiniging en bekragtiging deur die
Heilige Gees, word beide in die studieveld van die Pneumatologie (die
leer omtrent die Heilige Gees)
behandel en laastens maak die opstanding en oordeel deel uit van die Eskatologie
(die leer van die laaste dinge).
4. AS
GOD DIT TOELAAT:
Die laaste vers van die gedeelte waarna
ons vanoggend kyk is 6:3 en lees soos volg ~ Ons sal dus verder gaan as God dit toelaat. Hierdie is ’n kort, maar kragtige
vers – wat beteken dit? Wat die Hebreërskrywer verlang, is dat sy lesers sal
voortbeur en na meer vaste kos soek, maar hy is pynlik bewus van die feit dat
God hulle sal moet help en net Hy en Hy alleen sal hulle verstande en harte kan
verlig deur die werking van die Heilige Gees ~ ...want dit is God wat julle gewillig en bekwaam maak om sy wil uit te
voer (Fil.2:13). Hy erken dus die feit dat sy lesers
van nature nie wil groei in die geloof nie, maar terselfdertyd besef hy dat dit
net die Heilige Gees is wat hulle sal kan leer en meerdere insig kan laat verkry.
Hy sê egter vir hulle, dat hulle ’n
besluit moet neem; die regte besluit moet neem, ten einde te wil groei in hulle
kennis van die Woord, maar dat so ’n besluit in afhanklikheid van die Here
geneem sal moet word – ons is voortdurend afhanklik van Hom, vir motivering om
in die Woord te wees; te studeer; te groei, maar ons is ook afhanklik van Hom
om die Woord vir ons oop te maak, sodat ons kan verstaan en dan die heel
belangrikste – dit baat ons niks as ons oor al die kennis beskik, maar nie
toepas en uitleef wat ons leer nie en daarvoor is ons intens afhanklik van Hom,
om ons die krag en onderskeiding en wysheid te gee ten einde in gehoorsaamheid
aan God en Sy Woord te leef.
