Psalm 19 (God se Openbaring)

1.    ’N WOORD VOORAF:

Psalm 19 is die gunsteling Psalm vir baie mense – mense soos John MacArthur bv. – ook C.S. Lewis en Charles Spurgeon. Die kommentator oor Psalms, ene Michael Wilcock sê dat Ps.19 dié mees gedenkwaardige Psalm in die ganse Psalmbundel is. Donald M. Williams sê van hierdie Psalm: Psalm 19 is virtually peerless in its poetic power and theological depth. C.S. Lewis het gesê:  Psalm 19 is the greatest poem in the Psalter and one of the greatest lyrics in the world.  Charles Spurgeon noem dit, a delightful poem. As ek so na hierdie "groot geeste" van die teologiese wêreld luister dan is ek huiwerig om oor hierdie grootse Psalm te preek.  Om my huiwering nog verder te versterk, kom die baie bekende en befaamde teoloog, James Montgomery Boice en hy sê:  Probably no Psalm has generated more diversity of modern interpretation than Psalm 19.

Ek het egter gevoel dat hierdie en nog ander uitsprake, my nie daarvan mag weerhou om tog oor hierdie Psalm te preek nie, maar ek doen dit in diepe afhanklikheid van die Heilige Gees en ek het my baie verlaat op betroubare teoloë se eksegese oor hierdie Psalm.

2.    SKRIFLESING: 

Psalm 19:1-15 ~ Vir die koorleier. ’n Psalm van Dawid.  ²Die hemel getuig van die mag van God, die uitspansel maak die werk van sy hande bekend.  ³Die een dag gee die berig deur aan die ander en die een nag deel die kennis aan die volgende mee.  ⁴Sonder spraak en sonder woorde, onhoorbaar is hulle stem.  ⁵Tog gaan daarvan ’n boodskap uit oor die hele wêreld en hulle taal bereik die uithoeke van die aarde.  Vir die son is daar in die hemel ’n tent opgeslaan.  ⁶As hy stralend begin om sy baan te volg, is hy soos ’n bruidegom wat uit sy slaapkamer kom.  ⁷Aan die een kant van die hemel kom hy op en aan die ander kant gaan hy onder, en niks ontkom aan sy gloed nie.  ⁸Die woord van die Here is volmaak: dit gee lewe.  Die onderwysing van die Here is betroubaar: dit gee wysheid aan dié wat nog onervare is.  ⁹Die bevele van die Here dui die regte koers aan: dit bring blydskap.  Die gebod van die Here is helder:  dit gee insig.  ¹⁰Die eise van die Here vir sy diens is goed:  dit staan altyd vas.  Die bepalings van die Here is reg: elkeen van hulle is regverdig.  ¹¹Hulle is kosbaarder as goud, selfs as baie goud, soeter as heuning, as druppels uit ’n heuningkoek.  ¹²U dienaar laat hom daardeur leer.  Wie dit alles onderhou, groot is sy beloning.  ¹³Wie sien sy eie dwalinge raak?  Moet my tog nie straf vir sondes wat ek onwetend gedoen het nie.  ¹⁴Weerhou my van opsetlike sondes, laat hulle nie oor my heers nie.  Dan sal ek onberispelik wees en vry van hierdie groot sonde.  ¹⁵Mag wat ek sê en wat ek dink tog vir U aanneemlik wees, Here, my Rots en my Verlosser.

3.    INLEIDING:

Hierdie Psalm is ’n ontsagwekkende beskrywing van die kosmiese selfopenbaring van God.  God openbaar Homself dus op onbeskryflike wyse deur Sy skepping en dan spesifiek deur die hemelruim. Ons kan Ps.19 in drie dele verdeel:

·         Oordenking:  God se Werke (vv.1-7)

·         Oordenking:  God se Woord (vv.8-12)

·         Toepassing:  God se Bemiddeling (vv.13-15).

Ons weet teen hierdie tyd, dat God Homself op twee wyses openbaar en ons vind beide hierdie wyses van God se openbaring in hierdie wonderlike Psalm:

·         Algemene Openbaring (d.m.v. die natuur)

·         Spesifieke Openbaring (d.m.v. die Woord).

Dit is dan presies ook dieselfde wat ons hier in Ps.19 aantref – God wat verheerlik word d.m.v. eers, God se algemene openbaring en dan laastens d.m.v. God se spesifieke openbaring. 

Indien ons hierdie Psalm reg wil verstaan, moet ons besef dat die Psalmis, by name Dawid, aanvaar dat God Homself op hierdie twee wyses aan die mens openbaar en dat beide hierdie

openbaringwyses ’n baie belangrike rol in Israel se wel en weë gespeel het.

Hierdie Psalm bestaan uit twee dele en daar is sommige teoloë wat reken dat hierdie eintlik twee verskillende Psalms is. Dit is egter nie nodig om hierdie Psalm te verdeel nie, want dit vorm ’n pragtige geheel en maak sin om as een Psalm gelees te word.  As ek dit prakties kan verduidelik:  Dit is soos ’n man wat vir ’n tyd lank weg is van die huis en ’n E-Pos aan sy vrou stuur.  In die eerste gedeelte van die brief verklaar hy sy liefde vir sy vrou en sê hy hoe hy haar mis, maar dan gaan hy oor in die tweede deel van sy brief en hy deel praktiese dinge met haar, soos bv. om haar daaraan te herinner om die vullissakke Maandagoggend voor 7 uur uit te sit.

Dit is ook interessant om te sien dat hierdie Psalm ’n geweldige impak op verskeie Nuwe Testamentiese Skrifgedeeltes het – bv. Rom.10:18 wat ’n verwysing na v.5 is ~ Maar ’n mens sou kon vra: Het die Israeliete dan nie die prediking gehoor nie?  Alte seker het hulle gehoor! Die Skrif sê:  “Hulle prediking het oor die hele wêreld weerklink, hulle woorde tot by die uithoeke van die aarde.” Rom.1:18-32 is nog ’n voorbeeld van ’n Nuwe Testamentiese gedeelte wat put uit Ps.19.

4.    OORDENKING: GOD SE WERKE:

Kom ons kyk dan nou na Psalm 19 en ons begin met die eerste gedeelte van die Psalm wat God se werke besing en ons sien dadelik in vv.2-3 dat Dawid verwys na die uitspansel, of die hemele wat God se heerlikheid en kennis proklameer. En in vv.5-6 beskryf hy spesifiek die son se geluidlose uitroep van God se heerlikheid. 

Die woord hemel (shamayim / shaw·mah·yim) kan hier na alles bokant of buite die aarde verwys, terwyl die uitspansel (raqiya`/ raw·kee·ah) wat in die Engels vertaal word met firmament of sky of expanse, na die hemelruim (son, sterre, hemelliggame, ens.) verwys.  

Verse 2-3 vertel nie soseer vir ons meer van God se morele karakter nie (soos Sy geregtigheid, genade, liefde, ens. nie), maar eerder van Sy heerlikheid.  Die sterre en die son en die uitspansel is só groots; só glansryk; só pragtig; só goddelik, dat die Een wat dit geskep het, nog groter is, nog meer glansryk is.

Wanneer ons kyk, hoe kyk ons na die hemelruim? Kyk ons daarna en sê ons vir onsself dat God dit geskape het; dat dit nie anders kan as dat daar ’n God moet wees nie?  Of kyk ons daarna en besef ons dat God wat dit geskep het, nóg groter is; nog heerliker is?  Dít is die God wat ons aanbid – nee, dit is die God wat ons uitverkies het – ek, nietige, bykans niksseggende "spatseltjie" in hierdie ontsagwekkende uitspansel – dit is die God wat agter die uitspansel sit – dit is Hy wat dit geskep het!

Die Psalmdigter sê voorts in v.3, dat hierdie inligting; hierdie getuienis t.o.v. God, dag vir dag en nag vir nag herhaal word.  Die beeld wat hy hier gebruik is dié van ’n borrelende fontein waaruit die water net nie ophou vloei nie. Met ander woorde,  die waarheid aangaande God spoel oor ons vanuit alle kante en dit hou net aan en aan – as ons maar net ons oë kan oophou om dit voortdurend raak te sien!

Hy beklemtoon hierdie feit nog verder, deur in sy skryfstyl gebruik te maak van "chiasmes" en hy doen dit deur hierdie "chiasmes" aan die begin en einde van hierdie eerste gedeelte van die Psalm te gebruik. ’n "Chiasme", sal julle onthou, is ’n spesifieke skryf- of digvorm, wat as volg geskryf word en dit is dan ook hoe Dawid God se heerlikheid besing in vv.2-3 (O.A.V.). Hierdie eerste "chiasme" lyk as volg:

A.  Die hemele

                                    B.  vertel van

                                                C.  die eer van God

                                                C.  die werk van Sy hande

                                    B.  verkondig

A.  Die uitspansel

Hierdie boodskap wat die uitspansel verkondig t.o.v. God se heerlikheid, word nie in hoorbare stemme uitgejubel nie (v.4), maar dit is so ’n onbeskryflike gesig, dat dit nie woorde nodig het om die boodskap oor God te verkondig nie en wat meer is, hierdie ...boodskap (gaan) uit oor die hele wêreld en hulle taal bereik die uithoeke van die aarde (v.5a).

Dawid raak in v.5b meer spesifiek oor die uitspansel se getuienis t.o.v. God, wanneer hy na die son verwys en hy sê dat daar ’n tent vir die son in die hemel opgeslaan is.  Met hierdie beeld wil hy sê dat die son in die aand aan die eenkant van die tent inkruip en sodoende donkerheid oor die aarde laat kom, net om die volgende oggend aan die anderkant van die tent uit te kruip en in sy volle glorie, God se heerlikheid verklaar – wat ’n pragtige beeld!

Ook hier maak Dawid weer gebruik van ’n "chiasme" wanneer hy sê:

A.  Aan die een kant van die hemel

                                   B.  kom dit op

                                   B.  gaan hy onder

A.  Aan die anderkant.

Die Psalmis vergelyk die son verder met ’n stralende bruidegom (ja, dit is nie net bruide wat kan straal op hul huweliksdag nie) wat met krag en energie sy lewenspad volg. Die son skyn helder en daarom kan geen blinde ontken dat daar 'n son is nie en net so het geen mens 'n verskoning om die Ewige Lig raak te sien nie. Niemand kan verskoon word van God se algemene (natuurlike) openbaring nie.

Vers 7 sluit af met die woorde ~ ...en niks ontkom aan sy gloed nie.  Hierdie woorde is die kruks van hierdie Psalm en volgens C.S. Lewis vorm dit die oorgang van die algemene na die spesifieke openbaring aangaande God – ...niks ontkom aan sy gloed nie. 

5.    Oordenking:  God se Woord:

Lewis sê, net soos wat die son die dag met sy strale regeer, net so regeer die Woord van God Sy kinders se lewens.  Beide die son en die Woord straal dus God se lig uit  - God wat self Lig is.  Niks kan weggesteek word van die strale van die son nie en ook nie van die Skepper Lig wat die son geskape het nie.

Die mensdom het egter te kampe met ’n baie groot probleem – sonde het ons kennis van God so verduister, dat ons meer as net die getuienis van die hemele nodig het om God te leer ken – ons het ook Sy Woord (God se spesifieke openbaring) nodig, sodat ons God se handewerk en Sy karakter en Sy wil, beter kan verstaan. 

God se algemene openbaring in die natuur is algemeen genoeg om aan die mensdom ’n kennis van God te besorg, maar dit is nie voldoende om die weg tot saligheid deur geloof, aan mense te verkondig nie (Rom.3:21-26), m.a.w. die mensdom het meer nodig as bloot net die natuur om tot kennis van God te kom – die mens het God se Woord daarvoor nodig en daarom sê v.8 dan ook vir ons dat die Woord lewe gee.  Die Psalmis beweeg dus van die heelal na een van die kleinste deeltjies in die heelal, nl. die mens

Dit gaan dus in hierdie tweede gedeelte van die Psalm oor wedergeboorte.  Paulus sê in 2Tim.3:15 ~ ...en jy ken van kleins af die heilige Skrif. Dit kan jou die kennis bybring wat tot verlossing lei deur die geloof in Christus Jesus.  Dit is oor hierdie kennis – kennis wat tot verlossing kan lei, dat Dawid nou skryf.

Ons sien in vv.8-11 dat Dawid na die Woord van God op verskillende wyses verwys, nl.: Die Woord (v.8); die onderwysing van die Here (die getuienis – O.A.V.) (v.8); die bevele van die Here (v.9); die gebod van die Here (v.9); die eise van die Here (v.10) en die bepalings van die Here (v.10). 

Dawid sê egter ook wat die doel met God se Woord is, nl. dat dit lewe gee (v.8a); dit gee wysheid (v.8b); dit dui die regte koers aan (v.9); dit bring blydskap (v.9) en dit gee insig (v.9) en omdat dit altyd vasstaan (v.10) en omdat dit altyd reg en regverdig is (v.10).

As ons dan na al hierdie beskrywings van die Woord van God kyk, is dit baie duidelik dat ons deur God se Woord gewaarsku word om nie af te wyk van God se Woord nie (v.13), maar ons sien ook dat daar groot belonings op ons wag indien ons gehoorsaam is aan die Woord (v.12).

Ons lees in v.8 ~ Die woord van die Here is volmaak: dit gee lewe. Die uitdrukking, die woord van die Here is in die Hebreeus, "Torah" of te wel "wet", maar om dit net met "wet" te vertaal, doen afbreuk aan die volle betekenis van hierdie woord, omdat "Torah" ook vertaal kan word met "openbaring" – m.a.w. God se openbaring aan die mens deur Sy Woord.  Moses gee erkenning hieraan deur te sê dat, omdat die "Torah", God se Woord is, die Woord van God derhalwe volmaak,  betroubaar en die waarheid is en daarom is dit die enigste Woord wat lewe kan gee. Johannes beklemtoon hierdie feit wanneer hy in Joh.17:17 sê ~ Laat hulle aan U toegewy wees deur die waarheid. U woord is die waarheid. Ook Paulus sê in 2Tes.2:13b ~ Julle is gered deurdat die Gees julle vir Hom afgesonder het en deurdat julle die waarheid glo.

Omdat die Woord God se volmaakte en heilige Woord is, kan wysheid daaruit geput word en kan die mens sy lewe daarvolgens rig.

Dawid gaan egter verder in v.9 en hy sê dat indien die mens sy lewe volgens God se bevele in Sy Woord rig, sal so ’n persoon "op die regte pad bly" en dit sal vir so ’n persoon nét vreugde inhou (v.9). Hy sê egter ook dat die mens geen verskoning het deur te sê dat hy nie die Woord verstaan nie, want die Woord is nie ingewikkeld nie – dit is helder en duidelik; dit gee insig en dit is die waarheid (v.9). 

Die N.A.V. is nie ’n goeie vertaling vir vers 10 nie – dit praat van die eise van die Here.  Die O.A.V. – nes die meeste Engelse vertalings, vertaal v.10 egter met ~   Die vrees van die Here is rein: dit bestaan tot in ewigheid.  In hierdie geval dui die vrees van die Here op die Woord van God, want in die lig van ons sonde, ís God se Woord vreesaanjaend en daarom sou ek reken is die N.A.V. in die kol is, wanneer dit praat van ~ ... Die eise van die Here.  Die res van v.10 in die N.A.V. is egter nie so ’n goeie vertaling nie.  Die O.A.V. vertaal dit met ~ Die vrees van die Here is rein.  Die eise of die Woord van God is dus rein.  Wat sê Dawid hier vir ons?  Hy sê, dat God se Woord rein is; dit is heilig; dit is onaangeraak deur die sondesmet van hierdie wêreld, soveel so, dat dit tot in ewigheid sal bestaan.  Petrus sê in 1Pet.1:25 ~ ...maar die woord van die Here, dít bly vir ewig.”  En hierdie woord is die evangelie wat aan julle verkondig is.  Jesus het self in Matt.24:35 gesê ~ Die hemel en die aarde sal vergaan, maar my woorde nooit.   Omdat God se Woord rein is en vir ewig vasstaan, is dit dus goed en reg; trouens dit is lewensbelangrik, om jou lewe daarvolgens in te rig.

Dawid gaan egter verder in v.10 en hy sê dat die Woord van God reg en regverdig is en daarom sal God ons eendag daarvolgens oordeel. Die Goeie Nuus vir ons, is egter dat hierdie regverdige en heilige waarheid, vir ons vlees geword het in en deur Jesus Christus – Joh.14:6 ~ Ek is die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader toe behalwe deur My nie. Wanneer ons, ons eie leuens en ongeregtigheid neerlê en ons toevlug tot Christus as ons Middelaar neem, skenk Hy waarheid en geregtigheid aan ons,.

6.    Toepassing:  God se Bemiddeling:

Nadat Dawid beide God se algemene en spesifieke openbaring beskryf het, kom hy nou tot ’n slotsom wat beide hierdie temas betref.

Vers 11 som die waarde van God se openbaring pragtig op, wanneer dit sê ~ Hulle is kosbaarder as goud, selfs as baie goud, soeter as heuning, as druppels uit ’n heuningkoek.  Jesus waarsku ons in Matt.16:19-21 ~ Moenie vir julle skatte op aarde bymekaarmaak waar mot en roes dit verniel en waar diewe inbreek en dit steel nie. ²⁰Maak vir julle skatte in die hemel bymekaar, waar mot en roes dit nie verniel nie en waar diewe nie inbreek en dit steel nie. ²¹Waar jou skat is, daar sal jou hart ook wees.  Om God se openbaring soos geopenbaar deur Sy Woord, te hoor en jou lewe daarvolgens te rig is dieselfde as om jou huis op ’n rots te bou (Matt.7:24-29).

Dawid sluit af deur homself nou toe te wy aan God deur ’n aangrypende gebed te bid. Hy bely en onderneem om homself te onderwerp aan God se Woord. 

Omdat die mens nie oor die vermoë beskik om sy eie tekortkominge en selfs sy eie sonde raak te sien, of raak te wil sien nie, vra Dawid dat God hom sal vergewe vir die sonde wat hy onwetend begaan en dat die Here hom sal help om nie opsetlike sondes te begaan nie, sodat hy onbesproke kan wees, want as dit die geval is, weet hy dat hy ’n groot loon sal ontvang.

Dawid sluit hy sy gebed af deur sy geloof te bely in God – God wat sy Rots en sy Verlosser is – Sy Rots, omdat hy weet dat God Sy krag is wat hom sal verlos.

Jakobus sê in Jak.2:26 ~ ’n Liggaam wat nie asemhaal nie, is dood. So is die geloof wat nie tot dade kom nie, ook dood.  Jakobus sê dus vir ons as gelowiges dat ons geloof dood is, as ons lewe nie vrug dra nie.  Paulus beklemtoon deurgaans in sy briewe, dat ons uit genade deur geloof gered word, maar hy beklemtoon ook voortdurend dat ons as gelowiges, heilige lewens moet lei.

Geliefdes, laat ons nooit vergeet dat God se Woord, Sy onderwysing is; Sy bevele is; Sy gebod is; Sy eise en Sy bepalings is en dat Sy Woord altyd vasstaan (v.10). Omdat Sy Woord altyd reg en regverdig is (v.10), sal dit aan ons lewe gee; sal dat aan ons wysheid gee; sal dit onder alle omstandighede aan ons die regte koers aandui (v.9); sal dit blydskap bring (v.9) en sal dit aan ons insig gee (v.9).

Laat ons opnuut weer die skepping rondom ons waardeer en raaksien en laat ons opnuut weer eer aan God bring vir Sy wonderlike openbaring van Homself deur die natuur – laat ons altyd die Drie-Enige God sien en eer wat agter die skepping sit – Hy die Skepper van hemel en aarde en laat ons Hom en Hom alleen aanbid.

---

Boodskap gelewer deur Kobus van der Walt te VAALDRIEHOEK Baptiste Gemeente (Vereeniging) - Sondagoggend 30 Oktober September 2011

Die Evangelie van Johannes - 09 (Die Vader het GEGEE!)

1.     SKRIFLESING: 

Joh.3:1-21 ~ Daar was ’n man met die naam Nikodemus. Hy het aan die party van die Fariseërs behoort en was ’n lid van die Joodse Raad. ²Een nag het hy na Jesus toe gekom en vir Hom gesê: “Rabbi, ons weet dat u ’n leermeester is wat van God af gekom het, want niemand kan hierdie wondertekens doen wat u doen, as God nie by hom is nie.”  ³Daarop sê Jesus vir hom: “Dít verseker Ek jou: As iemand nie opnuut gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie sien nie.”  ⁴Nikodemus vra Hom toe: “Hoe kan ’n mens gebore word as hy al ’n ou man is? Hy kan tog nie ’n tweede keer in sy moeder se skoot kom en gebore word nie?”  ⁵Jesus het geantwoord: “Dit verseker Ek jou: As iemand nie uit water en Gees gebore word nie, kan hy nie in die koninkryk van God kom nie. ⁶Wat uit die mens gebore is, is mens; en wat uit die Gees gebore is, is gees. ⁷Moenie verbaas wees dat Ek vir jou gesê het: Julle moet opnuut gebore word nie. ⁸Die wind waai waar hy wil. Jy hoor sy geluid, maar jy weet nie waar hy vandaan kom en waar hy heen gaan nie. So gebeur dit met elkeen wat uit die Gees gebore is.”  ⁹Nikodemus vra Hom toe: “Maar hoe is dit moontlik?”  ¹⁰En Jesus antwoord hom: “Jy is die bekende leermeester van Israel en jy verstaan dit nie? ¹¹Dit verseker Ek jou: Ons praat oor wat ons weet, en ons getuig oor wat ons gesien het, en tog aanvaar julle nie ons getuienis nie. ¹²Ek het julle van die aardse dinge vertel en julle glo dit nie, hoe sal julle glo as Ek vir julle van die hemelse vertel? ¹³Niemand op die aarde was al in die hemel nie behalwe Hy wat uit die hemel gekom het, naamlik die Seun van die mens. ¹⁴Moses het die slang in die woestyn hoog op ’n paal gesit; so moet die Seun van die mens verhoog word, ¹⁵sodat elkeen wat in Hom glo, die ewige lewe kan hê.  ¹⁶“God het die wêreld so lief gehad dat Hy sy enigste Seun gegee het, sodat dié wat in Hom glo, nie verlore sal gaan nie maar die ewige lewe sal hê. ¹⁷God het nie sy Seun na die wêreld toe gestuur om die wêreld te veroordeel nie, maar sodat die wêreld deur Hom gered kan word. ¹⁸Wie in Hom glo, word nie veroordeel nie; wie nie glo nie, is reeds veroordeel omdat hy nie in die enigste Seun van God glo nie. ¹⁹En so kom die skeiding: die lig het na die wêreld toe gekom, en tog het die mense eerder die duisternis as die lig liefgehad, want hulle dade was sleg. ²⁰Elkeen wat kwaad doen, haat immers die lig en kom nie na die lig toe nie, sodat sy dade nie aan die kaak gestel moet word nie. ²¹Maar wie volgens die waarheid handel, kom na die lig toe, sodat dit duidelik kan blyk dat sy dade in gehoorsaamheid aan God gedoen is.”   

2.     INLEIDING:

In ons gelese gedeelte vind ons die hele kwessie van wedergeboorte.  Johannes benader hierdie lewensbelangrike onderwerp aan die hand van ’n gesprek wat tussen Jesus en Nikodemus gevoer is.  Eerstens fokus Johannes ons aandag op die wanbegrip t.o.v. redding waaronder Nikodemus verkeer.  Daarna verduidelik Jesus aan Nikodemus wat die wedergeboorte behels en laastens kry ons ’n kykie in Nikodemus se nuutgevonde begrip van God en wat die wedergeboorte behels.

3.    WEDERGEBOORTE – VERWARRING (vv.1-13):

Ons het verlede week gesien dat Jesus in Jerusalem was vir die Paasfees.  Een van die mense wat na Jesus gekom het gedurende daardie tyd, was ’n man met die naam van Nikodemus.  Hy was ’n belangrike Jood, omdat hy ’n Fariseër en lid van die Joodse Raad (of te wel die Sanhedrin) was.  Hy het oor deeglike kennis van God se Wet beskik en hy was uiteraard ’n toegewyde godsdienstige man.  Ons sal hom nog twee maal ontmoet en elke keer is dit wanneer Jesus Hom nodig het (7:50-52 en 19:39-40).  Hy kom in die nag na Jesus toe, waarskynlik omdat hy bang is dat sy mede-Jode hom sal sien, of omdat hy graag baie tyd op hande wou hê om ’n behoorlike in-diepte-gesprek met Jesus te kon hê.  Daar is mense wat sê dat die taal wat Johannes hier gebruik, simbolies van aard is, omdat dit gaan oor iemand wat in die duisternis was en uiteindelik na die Lig gekom het.  Ons kan egter nie so met die Woord omgaan, deur alles te wil allegoriseer nie.

Nikodemus moes baie beïndruk gewees het met Jesus, want hy noem Hom enersyds "Rabbi" en "Leermeester" en andersyds verwys hy na Jesus se indrukwekkende wonderwerke.

U sal egter onthou dat ek verlede week gesê het, dat baie mense in Jesus geglo het (eintlik moet ons sê:  aan Jesus geglo het), nie op grond van wie Hy was nie, maar op grond van dit wat Hy gedoen het en dat Jesus Homself op grond hiervan, nie aan hulle toevertrou het nie, want hulle wou net ’n aardse koning gehad het – ’n leier wat hulle van Romeinse onderdrukking kon bevry.  Nikodemus was een van hierdie "ongelowige-gelowiges", maar tog!  Hy wonder tog!  Hy wonder tog of Jesus nie tog dalk die Messias, die Seun van God is nie, want hy sê dat iemand wat hierdie wondertekens kan doen, van God móét wees.  Punt is – Nikodemus wil meer van Jesus weet.  

Nog iets interessants wat vir ons in v.2 na vore kom, is die feit dat Nikodemus sê ~ Rabbi, ons weet...  Ons – hy moes dus namens ander Fariseërs ook gespreek het – Fariseërs wat soos hy voel – Is dit nie dalk tog die Messias hierdie nie? 

Jesus speel egter nie speletjies met Nikodemus nie en Hy sê koelkop reguit vir hierdie Fariseër, dat hy indien hy vir Jesus Leermeester noem, moet hy nou baie mooi luister, want hy verstaan nie mooi nie.  Jesus sê reguit vir hom, dat hy wedergeboorte kortkom – wedergeboorte wat net die Heilige Gees kan bewerkstellig (sien Titus 3:5-7). 

Jesus sê dus vir Nikodemus dat hy wat Nikodemus is, nie op grond van sy "Joodskap", of sy Fariseërskap, gered kan word nie, maar soos wat Paulus dit in Gal.6:15 stel ~ Of ’n mens besny is of nie, is nie van belang nie, maar dat jy ’n nuwe mens is.

Kom ons kyk net weer presies wat Jesus vir Nikodemus gesê het in v.3 ~ Dít verseker Ek jou: As iemand nie opnuut gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie sien nie.  Die woord "opnuut" is in die Grieks, ἄνωθεν (anothen) en in die Grieks het dit ’n dubbelsinnige betekenis.  Die woord kan aan die een kant, "opnuut" of "weer" beteken, óf aan die ander kant kan dit "van bo" beteken.  Nikodemus verstaan Jesus se gebruik van hierdie woord op die eersgenoemde manier ~ Nikodemus, jy moet weer ’n keer gebore word.  Terwyl Jesus die tweede betekenis bedoel het, nl. ~ Nikodemus jy moet van bo gebore word.  Juis hier lê Nikodemus se probleem – hy verstaan Jesus verkeerd, want hy dink dat wat Jesus sê, onsinnig is – hoe kan ’n volwasse man dan tog weer terug keer na sy "moederskoot"!  Jesus laat Hom egter nie van stryk bring nie en Hy herhaal weer wat Hy pas vir Nikodemus gesê het, met ’n effense wysiging in woordgebruik, deurdat Hy die woord "van bo" of te wel "opnuut", vervang met "water" en "Gees" ~ Dit verseker Ek jou: As iemand nie uit water en Gees gebore word nie, kan hy nie in die koninkryk van God kom nie.

Daar word baie bespiegel oor wat Jesus werklik hier bedoel het.  Met die uitdrukking "Gees" kan daar min twyfel bestaan – Jesus verwys hier na die Heilige Gees, want direk nadat Jesus Nikodemus weer geantwoord het, praat Hyself van die Heilige Gees wanneer Hy in vv.6-8 sê ~ Wat uit die mens gebore is, is mens; en wat uit die Gees gebore is, is gees. ⁷Moenie verbaas wees dat Ek vir jou gesê het: Julle moet opnuut gebore word nie. ⁸Die wind waai waar hy wil. Jy hoor sy geluid, maar jy weet nie waar hy vandaan kom en waar hy heen gaan nie. So gebeur dit met elkeen wat uit die Gees gebore is.”  Jesus sê dus vir Nikodemus, dat die mens slegs deur die werking van die Heilige Gees weergebore kan word.

Wat die uitdrukking "water" betref wat Jesus hier gebruik, is die mees aanvaarbare verklaring dat "water" hier verwys na presies dieselfde as "Gees".  Kom ek verduidelik dit:  In die Rabbynse geskrifte word daar verwys na water of reën, of dou, of ’n druppel, wanneer daar verwys word na manlike semen.  Dit gaan dus hier om die verwekking van lewe en omdat die woord "water" hier saam met die "Gees" gebruik word, dui dit op nuwe lewe wat geskep word deur die Gees – dit dui dus op geestelike wedergeboorte.  Om dus te sê dat iemand uit water en Gees gebore (moet) word, is dus presies dieselfde as om te sê dat iemand deur die Gees wederbaar moet word.   Ons moet onthou dat Nikodemus gewoond was daaraan om op hierdie wyse te praat en daarom het hy Jesus onmiddellik verstaan, alhoewel nog nie geweet het hoe dit "werk", of hoe dit gebeur nie.

Jesus verduidelik verder aan hom hoe dit gebeur, deur die proses met die wind te vergelyk – ’n mens hoef nie te weet waar die wind vandaan kom, of waarheen dit waai nie en die feit dat jy die wind teen jou liggaam voel is ook nie afhanklik daarvan of jy kan verklaar hoe dit "werk" nie.  Nee, die wind waai waar hy wil; wanneer hy wil en hoe hy wil.  Dit is presies hoe die Heilige Gees ook werk.  Jy hoef nie alles t.o.v. die Heilige Gees te kan verklaar, voor Hy met jou begin werk nie.  Jy moet jouself net in afhanklikheid en geloof tot beskikking stel van die Gees.

Nikodemus sê egter steeds dat hy nie verstaan nie.  Jesus is amper sarkasties in sy reaksie wanneer Hy sê ~ Jy is die bekende leermeester van Israel en jy verstaan dit nie?  Nikodemus, jy wat andere leer van die geestelike en jy weet nie – jy verstaan nie?  Dit is baie duidelik dat die leermeester van die volk nie die mees elementêre kennis t.o.v. die weg na saligheid ken nie.

Nikodemus beskik oor al die kennis van die Ou Testament en hy weet wat Johannes die Doper alles oor Jesus gesê het.  Hy het gehoor wat Jesus alles gepreek het tot nou en hy het selfs van Jesus se wonderwerke gesien, of ten minste daarvan gehoor – en tog verstaan hy nie; tog glo hy nie.

Wanneer Jesus Hom die keer antwoord, gebruik Hy vir ’n derde keer in hierdie gesprek die uitdrukking ~ Dit verseker Ek jou  (vv.3 en 5.  In die O.A.V. staan daar ~ Voorwaar, voorwaar Ek sê vir jou).  Jesus sê dus vir Hom, dat hy wat Nikodemus is, al hierdie dinge ken, gehoor en gesien het en steeds verstaan hy nie.  Daarom dat Jesus sê ~ ....en tog aanvaar julle nie ons getuienis nie.  Ek het julle van die aardse dinge vertel en julle glo dit nie, hoe sal julle glo as Ek vir julle van die hemelse vertel? (vv.11-12).

Jesus maak dit in v.13 baie duidelik dat Hy met gesag praat en dat Hy met gesag mág praat, want Hy was in die hemel en Hy het uit die hemel gekom, omdat Hy die Seun van die mens is.  Hy weet dus waarvan Hy praat omdat Hy teenwoordig was in die hemel, toe God die besluit geneem het om Hom wat Jesus is, na die wêreld te stuur ten einde die sonde van die mensdom op Hom te neem.

4.    WEDERGEBOORTE – VERDUIDELIKING (vv.5-8; 14-15):

Jesus gee egter nie moed op met Nikodemus nie en Hy gaan voort deur vir hom die wonderlike weg tot saligheid te verduidelik. 

Onthou, Jesus het begin deur vir Nikodemus ’n fisiese voorbeeld te gee van hoe iemand wederbaar kan word, toe Hy gesê het dat dit net deur die Heilige Gees se ingrepe moontlik is – uit water en die gees. (vv.5-7).

Daarna het Hy vir hom m.b.v. ’n voorbeeld uit die natuur verduidelik dat die Heilige Gees soos die wind te werk gaan wanneer Hy iemand wederbaar – net soos wat ons nie weet waar die wind vandaan kom nie, net so kan ons nie die werking van die Heilige Gees in wedergeboorte verstaan nie.

Jesus gaan egter nou verder in vv.14-15 deur aan Nikodemus ’n Bybelse voorbeeld te gee en Hy doen dit deur ’n bekende verhaal uit die geskiedenis van Israel aan Nikodemus voor te hou.  Hy vertel vir hom van die koperslang soos verwoord in Num.21:4-9.  Destyds was die Israeliete geteister deur giftige slange wat God gestuur het, omdat die volk ongeduldig met God en Moses geraak het en hulle God en Moses verwyt het.  Moses het opdrag van God ontvang om ’n koperslang op ’n paal te sit en diegene wat na die slang kyk sou in werklikheid ’n nuwe kans gekry het op lewe.

Jesus sê nou hier in v.14b, ...net so moet die Seun van die mens verhoog word.

Wat bedoel Jesus met hierdie verhaal van die koperslang en die feit dat Hy sê dat ook Hy, net so "verhoog" moet word?  Hy wil daardeur vir Nikodemus sê dat Hy wat Jesus is, op dieselfde wyse "aan ’n paal" opgelig moet word (die kruis) en dat almal wat na Hom sal kyk, gered sal word, m.a.w. om Jesus se woorde in v.15 te gebruik ~ ...sodat elkeen wat in Hom glo, die ewige lewe kan hê.  Sonder die kruis van Jesus, is verlossing; is wedergeboorte; is ’n ewige lewe dus nie moontlik nie.

Ons sien dus dat in beide die verhaal van die koperslang en dit wat Jesus by implikasie sê van Sy eie kruisiging, dood die gevolg van sonde is.  Die Israeliete sondig deur te kla en te verwyt – hulle sterf deurdat giftige slange hulle pik.  Die mensdom sondig en daarom moet hulle ook sterf – ’n ewige dood weg van God in die hel.

Daar kom egter redding vir die volk Israel in die vorm van die koperslang en elkeen wat na die koperslang kyk ontvang lewe. 

Omdat Jesus die mense wat uiteindelik in Hom sal glo se sonde geheel en al op Hom neem, moet Hy sterf aan die kruis en elkeen wat "na Hom kyk" (m.a.w. in Hom glo) ontvang ook die lewe – die ewige lewe, soos wat Jesus in v.15 dan ook sê.

5.    WEDERGEBOORTE – VERVOLMAKING (16-21):

In v.16 sien ons dat die enigste rede waarom God daarin belangstel om ’n sondige wêreld nog ’n kans te gee, is omdat Hy die wêreld liefhet.  God die Vader kom dus vorendag met ’n laaste kans vir die mensdom om die ewige lewe te kan ontvang, deur ’n volmaakte plan vir wedergeboorte van stapel te stuur.

Hoe gebeur dit?  Daar is twee Persone betrokke by die mens se wedergeboorte.  God die Vader gaan eerstens oor tot aksie, deur Sy enigste Seun te gee.  Hier, soos in vv.14 en 18 sien ons dat Jesus uniek is en dat daar niemand anders soos Hy is nie – Hy is van God – Hy is self God.  Omdat Hy dan self God is, is Hy heilig en sonder sonde – vlekloos en derhalwe die enigste wat ’n volmaak aanvaarbare offer aan God kan bring.  Hierdie behoort vir ons ’n baie duidelike bewys te wees van hoe ernstig God die Vader werklik oor Sy kinders voel.

God is dus die skepper of outeur van ’n verloregaande wêreld se redding, deurdat Hy, gedring deur Sy liefde, ’n middel daarstel om versoening te bewerkstellig tussen Hom en die mensdom wat hul rug op Hom gedraai het en vasgevang is in hul sonde en derhalwe verlore is.  Die inisiatief kom dus van Hom, want in geen mens bestaan die wil of die begeerte om hom na God te draai nie – dit is waarskynlik die toppunt van genade – God reik uit na die mens en nie andersom nie, trouens, nooit andersom nie!

Jesus is egter ook bereid om Sy lewe af te lê vir ’n verloregaande wêreld en so word Hy die middel of die Middelaar deur wie die mensdom (uitverkorenes) gered kan word.  Jesus het self in Joh.10:11 gesê ~ Ek is die goeie herder. Die goeie herder lê sy lewe af vir die skape. 

Soos wat die koperslang in die woestyn lewe aan die Israeliete wat daarna gekyk het, geskenk het, so skenk die Vader die ewige lewe/wedergeboorte/redding aan elkeen wat hul oë in geloof op die gekruisigde EN verrese Jesus Christus vestig.

Dit is belangrik om op hierdie stadium dit te benadruk, dat die kruis nié die simbool van Jesus se liefde vir ons is, soos so baie mense glo nie. Nee, die kruis is simbool van God die Vader se liefde vir ons. Die bekende woorde van Paulus in Gal.2:20 bevestig hierdie feit vir ons ~ ...en nou is dit nie meer ek wat lewe nie, maar Christus wat in my lewe. Die lewe wat ek nou nog hier lewe, leef ek in die geloof in die Seun van God wat sy liefde vir my bewys het deur sy lewe vir my af te lê.  Redding en wedergeboorte spruit dus voort vanuit God die Vader se liefde vir ons.  Hierdie liefde van die Vader was duur vir Hom, want Hy moes Sy Seun aan die dood afstaan, sodat ons gered kon word.  Jesus se kruisdood vestig ons aandag dus op die Vader se liefde vir ons.

Wat is die kruks – die hart van die Evangelie?  Dit is nié "God is liefde nie", maar "God het só lief gehad, dat Hy gegee het...".

In v.17 kom Johannes nou en hy verskaf aan ons die doel met Jesus, die Seun van God, se sending na hierdie wêreld en ons sien dat daar ’n tweeledige doel is, nl. dat nié is om sondaars te veroordeel nie.  In v.17a sê Johannes ~ God het nie sy Seun na die wêreld toe gestuur om die wêreld te veroordeel nie.  As ons egter Skrif met Skrif vergelyk, vind ons in Joh.9:39, bykans die teenoorgestelde van wat hier in v.17 staan ~ En Jesus sê: Tot ’n oordeel het Ek in hierdie wêreld gekom (O.A.V.).  Hoe moet ons hierdie oënskynlike teenstrydigheid verstaan?  Ons moet verstaan dat redding, tog oordeel impliseer.  Met ander woorde, indien iemand nie gered word nie, gaan hy geoordeel word.  Jesus het gekom om redding te bring, maar die feit dat redding beskikbaar is vir almal wat glo, impliseer dus veroordeling vir die wat nie glo nie.  Hierdie is ’n harde realiteit en Johannes wil nie hê dat hierdie feit by ons verby moet gaan nie. Hierdie is m.a.w. twee kante van een en dieselfde muntstuk. 

Wat Johannes dus vir ons hier in v.17a wil sê, beklemtoon hy in v.17b, wanneer hy sê ~ maar sodat die wêreld deur Hom gered kan word...  Die primêre doel met Christus se koms na hierdie wêreld was dus om te red – dít is waarop die fokus moet val, alhoewel die teenoorgestelde, nl. oordeel vir ongelowiges, nie hiermee "van die tafel gevee" word nie.

In v.18 beklemtoon Johannes die belangrikheid van geloof in die reddingsproses – hy sê ~ Wie in Hom glo, word nie veroordeel nie...  Jesus het dus vir sondaars gesterf, maar dit bring nie outomaties redding nie, want as dít die enigste voorwaarde vir wedergeboorte van mense was, sou alle mense gered wees.  Johannes stel dit egter baie duidelik dat niemand gered sal word, as hy nie glo nie.  Dit is presies hier waar die "skape van die bokke geskei" word.  Jesus sterf, maar almal glo nie en daarom word almal nie gered nie, maar slegs diegene wat glo. Wat gebeur met iemand wat nie glo nie?  Vers 18b ~ So iemand is reeds veroordeel omdat hy nie in die enigste Seun van God glo nie.  ’n Ongelowige veroordeel homself dus!

Gepraat van "skape en bokke" – Johannes verduidelik in die laaste verse van hierdie gedeelte, wat die gevolge is vir diegene wat glo in Christus en diegene wat Hom verwerp.  Hy sê dat, ten spyte van die feit dat Jesus (in hierdie geval die Lig) na die wêreld gekom het, kies die mens steeds om eerder die duisternis lief te hê en derhalwe nié in Christus te glo nie.  Sulke mense wil nie in die Lig wandel nie, want dan word hulle duistere en sondige dade onder die soeklik geplaas vir almal rondom hulle om te sien en sal hulle die gevolge van hul verkeerde dade moet dra.

Gelowiges daarenteen, wandel volgens die waarheid  en soek die Lig op, omdat dit enersyds nie ’n bedreiging vir hulle is nie, want wanneer hulle in die Lig is, sien almal hulle dade van gehoorsaamheid aan God.  Dit beteken dat almal sal kan sien wat hulle doen.  Hulle sal nie konkel of kul nie.  Hulle sal in gehoorsaamheid aan God doen wat Hy vra. 

Daarom geliefdes, is jou lewe; jou spreke en jou denke, eintlik ’n barometer van jou verhouding met God?

 

6.    AFSLUITING:

Is Nikodemus ooit aan die einde gered?  Ons kan waarskynlik so ’n afleiding maak! Joh.19:39 ~ Nikodemus, wat ’n keer in die nag na Jesus toe gekom het, het ook gekom en ’n mengsel van omtrent vyftig liter mirre en aalwyn gebring. ⁴⁰Hulle het die liggaam van Jesus geneem en dit met die geurolie behandel en in doeke toegedraai, soos dit die gebruik van die Jode was om iemand vir die begrafnis uit te lê.  ⁴¹By die plek waar Jesus gekruisig is, was daar ’n tuin en in die tuin ’n nuwe graf waarin daar nog niemand begrawe was nie. ⁴²Daar het hulle Jesus begrawe, omdat die sabbatdag vir die Jode al amper aangebreek het en die graf daar naby was. Nikodemus bring olies en salf die liggaam van Jesus en help verder vir Josef van Arimatea, om Jesus te ruste te lê.

Hierdie wonderlike gesprek tussen Nikodemus en Jesus moet altyd vooropstaan in ons gedagtes, want dit herinner my daaraan om voortdurend eer aan God te bring vir Sy genade – vir die genade dat Hy oorgegaan het tot aksie om Sy Seun te stuur ten einde versoening te kom bewerkstellig tussen my en Hom.  Ons moet Hom voortdurend dank vir die genade van geloof wat Hy aan onsgeskenk het.  Ons moet Hom voortdurend eer déúr ons lewe, omdat Hý die inisiatief geneem het om ons te red.  Mag dit ook die boodskap wees wat in ons harte leef en wat ons met ’n verloregaande wêreld wil deel, nl. dat God nie sy Seun na die wêreld gestuur (het) om die wêreld te veroordeel nie, maar sodat die wêreld deur Hom gered kan word.  Verder ook, dat ...wie in Hom glo, nie veroordeel (sal word) nie.  Daarmee saam móét ons egter ook ’n verloregaande wêreld waarsku, deur vir hulle te sê dat diegene ...wie nie glo nie, reeds veroordeel (is) omdat (hulle) nie in die enigste Seun van God glo nie (vv.17-18).

---

Boodskap gelewer deur Kobus van der Walt te VAALDRIEHOEK Baptiste Gemeente (Vereeniging) - Sondagoggend 23 Oktober September 2011