Indien u hierdie preek wil uitdruk – Verlig die teks in hierdie venster en kopieer en plak dit daarna in enige Woordverwerkingsprogram (bv. MS Word of Word Perfect) – druk daarna gewoon uit.
1. SKRIFLESING:
1. SKRIFLESING:
Lev.1:1-17 ~ Die Here het vir Moses geroep en uit die tent van ontmoeting vir hom gesê: 2 “Praat met die Israeliete en sê vir hulle: Wanneer een van julle vir die Here ’n offer wil aanbied, kan hy dit aanbied uit sy beeste of uit sy kleinvee.
3 “As dit ’n brandoffer uit die beeste is, bied die man ’n bul aan sonder liggaamsgebrek. Hy bied dit aan by die ingang van die tent van ontmoeting sodat dit vir die Here aanneemlik sal wees. 4 Daarna sit hy sy hand op die offerdier se kop sodat dit aanvaar sal word as versoening vir hom. 5 Dan slag hy die bul daar in die teenwoordigheid van die Here, en die Aäronitiese priesters bring die bloed en sprinkel dit rondom teen die altaar by die ingang van die tent van ontmoeting. 6 Die man slag die offerdier af en sny dit in stukke op. 7 Die Aäronitiese priesters maak dan vuur op die altaar en sit hout op die vuur. 8 Dan sit hulle die stukke vleis, die kop en die niervet op die hout op die altaarvuur. 9 Die man was die binnegoed en die pote af, en ’n priester verbrand alles op die altaar. Dit is die brandoffer, ’n vuuroffer wat deur die Here aanvaar word. 10 “As dit ’n offer uit die kleinvee is, ’n brandoffer uit die skape of bokke, bied die man ’n ram aan sonder liggaamsgebrek. 11 Hy slag die dier daar in die teenwoordigheid van die Here, aan die noordekant van die altaar, en die Aäronitiese priesters sprinkel die bloed rondom teen die altaar. 12 Dan sny die man die offerdier in stukke op, en die priesters sit die stukke vleis, die kop en die niervet op die hout op die altaarvuur. 13 Die man was die binnegoed en die pote af, en die priester bring alles op die altaar en verbrand dit. Dit is die brandoffer, ’n vuuroffer wat deur die Here aanvaar word. 14 “As dit ’n brandoffer van voëls is wat iemand vir die Here wil offer, bied hy ’n tortelduif of ’n ander duif aan. 15 Die priester bring dit op die altaar, knyp die kop af en verbrand dit op die altaar. Die bloed word eers teen die kante van die altaar uitgedruk; 16 dan verwyder die priester die krop en die vere en gooi dit langs die altaar aan die oostekant op die plek vir die as, 17 en nadat hy die duif tussen die vlerke oopgeskeur het sonder om dit heeltemal middeldeur te skeur, verbrand hy dit in die vuur op die altaar. Dit is die brandoffer, ’n vuuroffer wat deur die Here aanvaar word.”
2. INLEIDING:
Male sonder tal sien ons in die Woord van God, dat Hy nie ’n behae het in vals godsdiens nie – ons sien dit bv. Jes.1:11-17 waar God vir die volk sê, dat Hy ~ ...sat (is) van die brandoffers van ramme en die vet van voerbeeste. Hy sê verder dat Hy ...’n afsku (het aan die volk se) wierookoffers, hulle nuwemaansfeeste, sabbatsvierings en die uitroep van feesdae. En dan waarsku Hy hulle, deur vir hulle te sê ~ As julle julle hande in gebed uitstrek, sal Ek my oë vir julle toemaak. Selfs al bid julle hoe baie, sal Ek nie luister nie... God gaan egter verder in v.16 van Jes.1 en Hy sê by implikasie aan die volk, dat indien hulle, hulself was en reinig, kan hulle voor Hom verskyn en sál Hy hulle vergewe. Opregte aanbidding – opregte offerandes lê dus aan die wortel van ware aanbidding[2].
Ons het verlede week gesien dat God Israel uitgekies het om Hom as volk te dien en te aanbid en uiteindelik tot seën vir ander nasies te wees, daarom het Hy verskeie offerwette ingestel waarop die volk hul godsdiens en aanbidding moes skoei en bedryf.
Ons het ook vlugtig gesien dat die volk nie in die teenwoordigheid van God kon kom sonder die een of ander vorm van offerande wat hulle gebring het nie en dan kon hulle dit ook net deur die priesters gedoen het.
Offers het dan ook ’n velerlei doel gedien – daardeur het die volk erkenning aan God gegee dat Hy die enigste ware en lewende God is. Ook dat Hy die Gewer van lewe is, maar hulle het terselfdertyd deur hul offers, hul afhanklikheid van Hom bekend gemaak, asook hulle onwaardigheid[3].
Hierdie verskillende rites het ook die onreinheid van die volk beklemtoon en derhalwe die noodsaak aan reiniging[4] beklemtoon en hierdie bewustheid van onreinheid en behoefte aan reiniging het gelei tot opregte offerandes wat vir God aanneemlik was. Dit is dan ook presies dít wat nié in Jes.1 die geval met die volk was nie. Indien die volk of individu homself in opregtheid gereinig het, kon hy met vrymoedigheid voor God verskyn het, met dié wete dat hulle offerandes aanneemlik vir God sou wees en dat God hul gebede sou verhoor.
Hebr.11:6 is ook baie duidelik daaroor, wanneer dit sê ~ As ’n mens nie glo nie, is dit onmoontlik om te doen wat God wil. Wie tot God nader, moet glo dat Hy bestaan en dat Hy dié wat Hom soek, beloon. Sonder geloof wat o.a. manifesteer in rein en toegewyde lewens, kan geen mense werklik tot God nader nie[5].
Die ritueel van offerandes het dus nog altyd ’n sentrale rol gespeel in die lewens van God se volk. In Gen.4 het Kaïn en Abel offers gebring aan God en Kaïn se ongeloof het tot gevolg gehad dat God nie sy offer aanvaar het nie. Vir Kaïn mag dit voorgekom het, asof sy ritueel genoeg was om God te plesier en tevrede te stel, maar leë en onopregte- of vals offerandes was nog altyd beskou as offerandes wat God óf probeer manipuleer, óf om ander mense te probeer beïndruk en sulke offerandes verhoor God nie, want Hy vereis opregte geloof wanneer offers gebring word.
In Gen.8:20-21 lees ons van ’n offer wat Noag gebring het, nadat hy en sy gesin veilig deur die sondvloed gebring is. Noag se offer was hier ’n voorbeeld van ’n regverdige aanbidder wat ’n genadige God se oordele vrygespring het.
Die ou aartsvaders soos Abram en Jakob, het ook offerandes gebring, trouens Abraham het gereeld offerandes aan God gebring, waardeur hy sy nuutgevonde geloof in God verklaar het.
Moses weer, het bv. in Eks.8:27 aan die volk opdrag gegee om vir drie dae lank in die wildernis in te gaan ten einde offerandes aan God te bring en daardeur aan almal te toon dat hulle aan God behoort.
3. OFFERANDES OMSKRYF:
Voor ons na die eerste tipe offer gaan kyk, moet ons net baie kortliks ook kyk na enkele van die algemene beginsels en wette t.o.v. offerandes. Daar was hoofsaaklik twee tipes offerandes tydens offergeleenthede gebring:
· Welriekende Offers ("sweet-aroma") wat gewoonlik bestaan het uit brandoffers (Lev.1 – "burnt offerings"), graanoffers (Lev.2 – "grain offerings" - ) en maaltydoffers (Lev.3 – "peace offerings") – later meer oor elkeen. Hierdie offers was aan God gebring om toewyding ("devotion") teenoor Hom te verklaar.
· Nie-Welriekende- of Soenoffers ("Non-sweet-aroma sacrifices" or "expiatory offerings") en dit het bepaalde reinigingoffers of sondeoffers (Lev.4 – "purification offerings") ingesluit, asook genoegdoening-offers of te wel skuldoffers (Lev.5 – "reparation offerings or "guilt offerings"").
4. SOORTE OFFERS:
Dan was daar hoofsaaklik drie hoofgeleenthede waartydens hierdie welriekende, of soenoffers gebring is:
· Tydens offers wat daagliks gebring is – een in die oggend en een gedurende die aand (Num.28:3-10);
· Gedurende die Nuwe Maan Fees (Num.28:11-15);
· En laastens was daar offers wat tydens die Fees van Ongesuurde Brode (Num.28:16-25) gebring is, asook tydens die Fees van die Weke (Lev.23:16-20; Num.28:26-31); die Fees van die Basuine (Num.29:1-6); die Groot Versoendag (Lev.16; Num.29:7-11) en laastens, tydens die Fees van die Tabernakels (Num.29:12-38).
Benewens hierdie offers wat gedurende die heilige dae en die seisoenale feeste onderneem is, was daar ook ongeskeduleerde offerandes wat die persoon kon bring wanneer hy so gevoel het. Dit is namens hom deur die priesters in die heiligdom van die Tabernakel gebring (Num29:39).
5. DIE BRANDOFFERS:
Kom ons begin hierdie offerandes van naderby bekyk en ons begin met die Welriekende offers en dan spesifiek, die Brandoffers.
Waarskynlik die heel belangrikste vraag wat enige iemand kan vra wat opreg soek na die Here, is hoe dit moontlik is dat ’n onrein, sondige, verlore en sterflike wese toegang tot die heilige God kan verkry?[7] Die Woord is baie duidelik daaroor en openbaar aan ons, dat God in Sy oneindige en genadige wysheid ’n wyse daargestel het vir die mens om wel in Sy teenwoordigheid te kán kom. En ’n beduidende gedeelte van hierdie openbaring van God aan ons, ten einde in SY midde te kan kom, word aan ons deur die ritueel van die brandoffers verskaf.
God se wette t.o.v. die offerandes begin in ons Skriflesing en wel met die brandoffers. Die feit dat hierdie offers, "brandoffers" genoem word, is omdat alles wat geoffer word in vlamme opgaan. Geen deel van die offerdier is deur enige iemand geëet nie en behalwe vir die vel is die dier dus in geheel verbrand. Die vel het die priesters toegekom, wat dit dan gewoonlik verkoop het. Brandoffers was dan ook die mees algemene offers wat gebring is – daar was elke oggend en elke aand offers deur die volk gebring en dit was offers wat uitsluitlik op God gefokus was.
Omdat hierdie offer op God gefokus het, was daar groot sorg gedra dat die dier sonder gebrek moes wees (soos die geval met die Paaslam – Lev.1:10). Die doel met ’n dier sonder gebrek was ook om ’n waardige en aanvaarbare plaasvervanger vir ’n onvolmaakte- en sonde bevlekte aanbidder te kon wees. Ons sien in verse 12 en 13 dat die aanbidder die offerdier uitgesoek én geslag het (’n manlike dier). Om die aanvaarbaarheid van die offerdier te simboliseer, het die aanbidder sy hand op die kop van die dier geplaas, terwyl hy die dier se keel afsny (later is hierdie funksie deur die priesters verrig). Hierdie was ’n baie emosionele oomblik vir die aanbidder, want hy het besef dat as gevolg van sy sonde, dit eintlik sý bloed is wat teen die altaar gesprinkel moes word en sý liggaam wat so voor God in mekaar moes sak en sterf (In Lev.16:21 sien ons dat Aäron beide sy hande op die bok se kop geplaas het – dit was waarskynlik ’n versinnebeelding van die gewigtigheid van daardie spesifieke optrede en offerande wat gebring is).
Die priesters weer, het die vuur op die offeraltaar voorberei en terwyl die aanbidder die dier se keel afsny, het die priester die bloed opgevang in ’n spesifieke skottel en dit op seremoniële wyse op die vier kante van die altaar gesprinkel.
Die res van die ritueel word vir ons baie duidelik in ons Skrifgedeelte uiteen gesit, nl. dat hierdie slagproses aan die noordekant van die altaar plaas gevind het (1:5, 11), behalwe vir die voëls wat aan die priester oorhandig is en wat deur die priester nek omgedraai is (dalk omdat dit moeiliker vir die aanbidder was om ’n voël op die regte wyse, nek om te draai – 1:15). Hierna, soos ons reeds gesien het, is die bloed in ’n bak opgevang en teen die altaar gesprinkel. Omdat voëls se bloed so min was, is dit toegelaat om teen die kant van die altaar af te loop. Nadat die dier geslag is, het die aanbidder die dier se vel afgeslag en die res van die dier in stukke opgesny (1:6, 12). Hierna het hy die binnegoed en die pote gewas en dan het die priester die opgesnyde dier, asook die gewaste dele, op die vuur geplaas om geheel en al te verbrand (1:7-9, 12).
Eers nadat die hele dier tot as verbrand het, was die dier as vlekkeloos beskou en derhalwe ’n aanvaarbare offer in die oë van God te wees.
In die geval van voëls, is die krop en vere verwyder (1:16) en is die voël in twee geskeur, maar nie heeltemal uitmekaar nie (1:17).
Die voorskrifte was baie duidelik oor die bloed – so moes al die bloed uitgegiet en gesprinkel word teen die altaar – niks daarvan mag gebruik gewees het vir enige ander doel nie. Hierdie uitgiet van die bloed en gevolglike dood van die "slagoffer-dier" was simbool van God se aanvaarding van die offer en derhalwe van die aanbidder[8]. In ander rituele en offers, is ’n bottel rooiwyn gebruik om as teken van bloed te dien.
Dit is dus baie duidelik: God vereis die stort van bloed ten einde versoening of vergifnis te skenk – daar is géén ander wyse om versoening tussen God en ’n sondige mens te bewerkstellig nie – die wraak en toorn van God wat op die sondige aanbidder rus, het dus met die bring van die offer, geheel en al verdwyn!
Hierdie wyse van offerandes mag moontlik vir ons as moderne gelowiges baie eienaardig, primitief en selfs brutaal voorkom, maar die waarhede wat God deur hierdie proses wou deurgee, was en is van die uiterste belang sodat Sy volk, asook ons vandag, Sy verlossingsplan beter kan verstaan.
’n Paar dinge het met die ritueel van die Brandoffer gepaard gegaan:
· Eerstens het dit geïmpliseer dat niemand die heilige Here kon nader om boete ("atonement") te doen, of om versoening met God te soek, sonder ’n plaasvervangende offerdier nie.
· ’n Lewe, wat simbolies deur die bloed van die offerdier verteenwoordig is, moes gegee word in ruil daarvoor dat die aanbidder in die teenwoordigheid van God kon kom. Die volk moes dus besef dat die enigste gronde waarop hulle in God se teenwoordigheid kon kom, was omdat hulle gereinig was deur die plaasvervangende bloed van die offerdier.
· Die primêre doel met die brandoffers was dus reiniging en versoening. Deur die offer is die persoon gereinig van sy sonde en kon hy weer gemeenskap met God ervaar.
· God het voorts die teken van bloed gekies ten einde die dood van die plaasvervanger (of plaasvervangende offerdier) te verseker, want bloed is die simbool vir lewe, tewens lewe is in bloed. Die sprinkeling van die bloed teen die vier kante van die offeraltaar was ’n openbare getuienis dat die offer gebring is.
· Volgens v.13b sien ons ook dat so ’n offer, God tevrede gestel het (...’n vuuroffer van lieflike geur aan die Here – O.A.V.) – dit beteken dus dat die offer suksesvol was en dat versoening tussen God en die persoon of persone bewerkstellig is.
· Ons het in ons Skriflesing gesien dat daar verskillende soorte diere vermeld word. Dit was die geval omdat verskillende diere by verskillende ekonomiese vlakke van die gemeenskap van toepassing was – ’n bul moes geoffer word deur ’n ryk persoon; ’n skaap deur iemand uit die middelklas, terwyl ’n tortelduif deur ’n arme geoffer moes word, ens. Die motief met hierdie reëling was dat alle mense, ongeag hul finansiële posisie, toegang tot God kon verkry.
6. SAMEVATTING:
Om saam te vat, sien ons dus dat hierdie offerwette van God in Levitikus, met goeie nuus begin, want God laat mense – sondige mense, toe om in Sy teenwoordigheid te verskyn, maar natuurlik op voorwaarde dat hulle ’n plaasvervangende offer op die altaar bring.
In v.2 staan daar ~ Wanneer een van julle vir die Here ’n offer wil aanbied.... Die betekenis van die Hebreeuse woord wat vir "aanbied" gebruik word, is dieselfde woord wat ons in Mark.7:11 in die Grieks vind. Vers 11 lees as volg ~ Iemand kan vir sy pa of sy ma sê: Enige gawe wat u van my sou kon kry, is korban,’ dit wil sê: ’n offergawe vir God. Die Griekse woord hier is korban (korban) en beteken "’n offergawe vir God". So ’n offer dui op volkome oorgawe aan God deur die aanbidder en wil die aanbidder God behaag en vind hy dan ook uiteindelik, volkome aanvaarding by God.
Die primêre doel met die brandoffers was egter nie om vergifnis van sonde te ontvang nie, maar eerder om gemeenskap met God te kon bewerkstellig en om algehele toewyding aan God deur die aanbidder te simboliseer.
Dit is ook belangrik om daarop te let, dat dit nie die bloed spesifiek, of die optrede van die aanbidder was wat vergifnis en versoening bewerkstellig het nie, maar wat die offerdier in God se oë verteenwoordig het. Vergifnis en gemeenskap was genadiglik deur God uitgestort op die individu wat homself in geloof en gehoorsaamheid aan die voorskrifte van die offerwette, onderwerp het en let wel, die voorwaarde vir aanvaarding deur God, was geloof by die aanbidder.
Dit was natuurlik ook God se prerogatief (voorreg) om vergifnis op die navolging van hierdie voorskrifte te skenk, omdat Hy dit so bepaal en besluit het en Hy het dit gedoen omdat Hy geweet het, dat Hy in die toekoms die volmaakte soenoffer sou stuur, nl. Sy enigste Seun, Jesus Christus.
7. TOEPASSING:
Dit is jammer dat die N.A.V. v.17b as volg vertaal het ~ ... Dit is die brandoffer, ’n vuuroffer wat deur die Here aanvaar word. Die O.A.V. vertaal die laaste gedeelte met ~ ...’n vuuroffer van lieflike geur aan die Here. Die meeste Engelse vertalings, vertaal dit met ~ ...an aroma pleasing to the Lord. Hierdie is belangrik, omdat dit bevestig dat die offer, aangenaam en aanvaarbaar was vir God ("He loved it") – dit het plesier aan Hom verskaf.
Die sentrale gedagte van Levitikus 1 kan as volg opgesom word: Dit verskaf plesier aan die Here God, om elkeen in Sy midde te ontvang wat in geloof, ’n bloedgegote en plaasvervangende soenoffer aan Hom gebring het ("The Lord accepts with pleasure whoever comes into His presence by the substitutionary atonemnet through the shedding of blood"). Hierdie is die kruks van God se offerwette en daarom is dit ook die kruks en basis vir die uiteindelike Evangelie.
Die feit dat ’n plaasvervangende soenoffer toegang tot God verleen het, was hier in die vroeë Ou Testamentiese-era, nog in saad vorm wat uiteindelik ten volle sou ontkiem en tot volle wasdom sou kom in die koms, kruisiging en opstanding van Jesus Christus.
Hierdie ritueel van die Ou Testamentiese volk van God, was ’n baie gereelde instelling en was dus deel van die voortgaande heiligmakingsproses van die volk en derhalwe die instandhouding van God se volk se geestelike lewe.
Benewens die feit dat die basis vir die brandoffers, versoening en gemeenskap met God was, was daar ook talle ander aspekte van die volk se geestelike lewe wat uit hierdie brandoffers voortgespruit het.
Ons as hedendaagse gelowiges kan vandag die betekenis van die brandoffers baie duidelik raaksien en weet ons dat dit vooruit gewys het na Christus, die beloofde Messias ~ ...wat deur sy bloed versoening bewerk het vir dié wat glo (Rom.3:25). Ook weet ons dat, net soos met die soenoffers, Christus se kruisdood namens ons, ook God se wraak op ons sonde, volkome bevredig het, omdat ...Hy Sy lewe as losprys vir ons gegee (Matt.20:28).
Net soos wat die offerdiere in die tydperk van soenoffers, volmaak moes wees, weet ons dat Christus volmaak was, want volgens 1Pet.2:22 was Hy sonder sonde en derhalwe volmaak. Ons het die sondelose Jesus uit genade en as volmaakte offer ontvang en daarom volkome vergifnis en aanvaarding by God die Vader verkry! Geen wonder dat Paulus in Ef.5:26-27 sê ~ Dit het Hy (Jesus) gedoen om die kerk aan God te wy, nadat Hy dit met die water en die woord gereinig het, 27sodat Hy die kerk in volle heerlikheid by Hom kan neem, sonder vlek of rimpel of iets dergeliks, heilig en onberispelik.
Ons ganse lewe as gelowiges moet dus gebaseer wees op die vaste wete (geloof) dat die offer wat Jesus gebring het volkome en volmaak was en dat ons daarom aanvaarbaar is vir God en derhalwe, vrye toegang tot God het. Anders gestel: Sonder geloof in die soenoffer wat Jesus Christus aan die kruis gebring het, is daar nié vryspraak en toegang tot die Vader nie.
7. Toepassingsgedagte: Die feit dat ons (alle skepsele) verlore en wegwerplik voor God is, is en moet die kruks van alle Evangelistiese gesprekke wees – mense moet besef dat alle mense verlore en wegwerplik voor God is, anders sal jy kort voor lank die opmerking hoor: "Maar hoe kan 'n God wat LIEFDE is, my laat verlore gaan!"
